Heel wat burgers klagen over leemtes in het overheidsbeleid. Volgens de Eurobarometer die de Europese Commissie in november 2009 heeft gepubliceerd, vindt 35% van de Belgen dat éénn van de oorzaken van corruptie is dat veel promoties in de overheidssector niet gebaseerd zijn op de verdiensten of competenties van de betrokken personen. Welnu, de competentie en de eerlijkheid van de publieke mandatarissen bepalen de prestaties van de overheidsdiensten.

De partijen zijn noodzakelijk voor de goede werking van de democratie. De burgers willen dat de politieke mandatarissen bij een belangenconflict het algemeen belang voorop stellen, vóór de persoonlijke belangen of die van de partij. Momenteel verdelen de partijen de controle op het publieke leven onderling: de politisering van het overheidsapparaat is hier kenmerkend voor.

Uit persoonlijke ervaring weet iedereen hoeveel ‘makkelijker’ het is om op een verantwoorde en ethische wijze te handelen wanneer men wordt gecontroleerd. Een grotere transparantie kan dus aanmoedigend werken bij publieke mandatarissen. Voor een efficiënt overheidsbeleid volstaat het niet om wettelijk ‘in orde’ te zijn. De burger verwacht meer.

De populariteit van politieke mandatarissen is recht evenredig met de tijd dat ze op de antenne krijgen, en is minder afhankelijk van de inhoud van hun interventies. Het is betreurenswaardig dat burgers de politieke kandidaten beoordelen op basis van zulke oppervlakkige elementen. Die politici die hun imago in de media het beste organiseren, voeren dus de macht, onafhankelijk van hun verdiensten op het terrein. Indien de kiezer zijn verantwoordelijkheid niet opneemt, zullen de partijen en de media zijn macht overnemen.

Het ethisch gedrag is het resultaat van persoonlijke overtuigingen, eerder dan van voorschriften die altijd omzeilbaar zijn. Indien de partijen een duidelijke rol hebben om de eerlijkheid van al hun mandatarissen te garanderen, moeten ook de kiezers een soort van controle toepassen. Het is dus noodzakelijk om de kiezers te informeren zodat ze de oprechtheid van de kandidaten beter kunnen beoordelen en dienovereenkomstig een voorkeurstem kunnen uitbrengen.

De graad van overeenstemming tussen onze persoonlijke opvattingen en het partijprogramma kunnen beperkt en dus ontoereikend zijn. We kunnen die score verbeteren door tussen de kandidaten op zoek te gaan, op voorwaarde dat ze een grotere verscheidenheid aan ideeën en tendensen aanbieden dan de politieke partijen. Onze vereniging stelt een tool ter beschikking van de kiezer waarmee hij makkelijk die kandidaten kan lokaliseren met wie hij een grotere ideologische affiniteit heeft.

Er bestaan lovenswaardige initiatieven van burgers die kandidaten naar hun mening vragen over specifieke thema’s en die de antwoorden in de verkiezingsperiode publiceren. Die initiatieven vullen een grote leemte, maar blijven onvoldoende omwille van o.a. een laag reactiepercentage van de politieke kandidaten, een soms laattijdige publicatie, beperkte verspreiding, een gebrek aan follow-up enz.