Geplaatst op 20/09/2018 in Een betere werking van de democratie, geen categorie, Non classé @nl.

Eén van de voordelen van het platform WijBurgers is dat elke kandidaat een zekere zichtbaarheid krijgt, dankzij een gratis webpagina. Als u antwoordt op de vragenlijst van de KiesWijzer wordt u opgenomen in de rangschikking die WijBurgers aan de kiezers voorlegt.

Uw deelname gebeurt online in drie stappen: (1) uw toevoeging in PoliticiansOnline. Kijk op www.PoliticiansOnline.be/nl of u er al bent ingeschreven. (2) Wanneer u ingelogd bent in uw profiel, verschijnt een tabblad “Kandidaat 2019”. Daar kunt u aanduiden waar u kandidaat bent. (3) Op hetzelfde tabblad verschijnt dan een vragenlijst. Om opgenomen te worden in de KiesWijzer moeten ALLE vragen beantwoord zijn.

Nieuwe kandidaten vinden rechtstreeks een formulier via volgende link
 

Deze hyperlink werkt echter niet op alle computers. Een veiligere toegang vraagt volgende stappen:

• Ga naar welkom pagina: politiciansonline.be/nl
• Bovenaan rechts, klikt u op : Login
• Beneden klikt u op: “Ik verschijn niet in de databank: mij toevoegen”

Geplaatst op 13/09/2018 in Een betere werking van de democratie, geen categorie, Non classé @nl, WijBurgers.

Persmededeling

In samenwerking met een aantal media bereidt WijBurgers de KiesWijzer voor. Deze applicatie heeft als doel de kiezer de kandidaten van zijn gemeente te leren kennen en inzicht te krijgen in hun politieke standpunten. Kandidaten worden verzocht zich aan te melden via het platform van WijBurgers.

De KiesWijzer is een internettool die de antwoorden van politieke kandidaten registreert op een vragenlijst die speciaal is ontworpen om hun politieke profiel te identificeren. Vóór de verkiezingen wordt de kiezer uitgenodigd om dezelfde politieke vragenlijst in te vullen. De KiesWijzer vergelijkt de politieke standpunten van de kiezer met die van de kandidaten en geeft iedere kandidaat een score. Vervolgens krijgt de kiezer de lijst met kandidaten in volgorde van politieke gezindheid. Een videoclip van 2 minuten stelt het concept voor op Youtube.

‘Voting Advice Applications’ (VAA) worden steeds populairder. In Nederland zijn tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2017 de drie voornaamste stemhulpsystemen samen 9,9 miljoen keer geraadpleegd. Voor de Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 schaften maar liefst 44 steden en gemeenten een VAA aan voor hun bevolking.

WijBurgers vzw heeft de KiesWijzer ontwikkeld dat wordt verspreid via een consortium van meerdere media, Metro en Knack.  De KiesWijzer is de enige VAA in België waarmee de kiezer kandidaten kan selecteren (dus niet alleen partijen of lijsttrekkers). De tool is vanaf 5 oktober voor de kiezer beschikbaar op de website van de mediapartners of op die van WijBurgers (www.KiesWijzer2018.be).

De KiesWijzer is vele malen interessanter dan verkiezingsborden! Die laatste zijn volstrekt onrechtvaardig omdat ze maar een beperkt aantal kandidaten voorstellen. In PoliticiansOnline, die aan de KiesWijzer is gekoppeld, kan iedere kandidaat zich gratis voorstellen op een webpagina die speciaal is ontworpen voor en door de kiezer.

Het is de eerste keer dat er een KiesWijzer voor de gemeenteraadsverkiezingen wordt ontwikkeld. De gebruiker geeft zijn postcode op. Na afloop van de procedure ontvangt hij twee rangschikkingen: de kandidaten van zijn gemeente en de kieslijsten. Door op de naam van een kandidaat te klikken, opent de gebruiker de webpagina waarop de kandidaat de mogelijkheid heeft om onder andere zijn vier politieke prioriteiten en drie persoonlijke successen te vermelden.

Bericht aan de kandidaten!

Opdat de KiesWijzer een kandidaat kan opgeven in de rangschikking aan de kiezer moet de kandidaat wel de vragenlijst van de KiesWijzer hebben ingevuld. WijBurgers neemt een aantal initiatieven om kandidaten in haar databank op te nemen, maar het is in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de kandidaten zelf om zich in te schrijven.

Financiering van de KiesWijzer

WijBurgers draagt de kosten van de tool. Ze heeft daarvoor geen enkele subsidie ontvangen. Hoewel het grootste deel van het werk wordt gedaan door vrijwilligers, worden burgers verzocht om het initiatief te steunen. Die oproep is des te dringender omdat WijBurgers het slachtoffer was van computersabotage waardoor ze gedwongen werd haar website volledig herop te starten. Giften kunnen gestort worden op het nummer: BE16 7350 3219 3274.

Over WijBurgers

WijBurgers positioneert zich als Test-Aankoop van de kiezer, Wikipedia van politici, instituut voor burgereducatie en observatorium van het openbaar bestuur. Een van de tranparantietools op internet is PoliticiansOnline. Met meer dan 8400 geregistreerde politici gaat het om de grootste, openbaar toegankelijke ‘kruispuntbank’ van politici. Een twintigtal verenigingen zijn effectief lid, waaronder Test-Aankoop.

Brussel, 13 september 2018.

Geplaatst op 23/02/2018 in Een betere werking van de democratie, Non classé @nl.

1. Stem voor individuen.

In (bijna) alle partijen zijn er goede of middelmatige kandidaten op het vlak van competenties, toewijding, integriteit enz. Wegens de verwatering van verantwoorde­lijkheden is het moeilijker om een partij aansprakelijk te stellen dan individuen.

2. Stem enkel voor transparante kandidaten.

Door te stemmen voor een kandidaat verleent u hem potentieel een aanzienlijke macht, over de maatschappij en dus over u. Indien hij weigert te antwoorden op onze vragen of indien hij zich verzet tegen de publicatie van pertinente informatie in onze politieke databank, verdient hij dan uw vertrouwen? Een integere en competente kandidaat heeft er alle belang bij om transparant te zijn.

3. Kies voor de kandidaten die het best aansluiten bij uw politiek profiel.

U zult individuen vinden die dichter staan bij uw overtuigingen dan het (soms veranderende) gemiddelde van de partij. Dankzij de door WijBurgers ter beschikking gestelde Kieswijzer, is het makkelijk om de kandidaten naar uw hart te vinden! Zelfs als u reeds beslist hebt voor welke partij u gaat stemmen, dan nog is het belangrijk de Kieswijzer te raadplegen, om de geschikte kandidaten te selecteren.

4. Vorm u een idee van de professionele competentie en integriteit van de kandidaat.

Werp een blik op de fiche van de kandidaat in de politieke databank voor een interessante indruk. Stelt u vast dat belangrijke gegevens ontbreken in de politieke databank, verwittig dan WijBurgers, met aanduiding van uw bronnen.

5. Stem indien mogelijk voor meerdere, goed gekozen kandidaten.

Kies binnen de grenzen van de kiesvoorschriften voor alle kandidaten die uw voorkeurstem verdienen. U kunt binnen eenzelfde lijst kiezen voor alle kandidaten die u wilt.

6. Bespreek het resultaat van uw onderzoek rond u.

De stemming is geheim ter bescherming van de kiezer, maar niemand is verplicht om zijn stem geheim te houden! Door ideeën te bespreken met anderen begeeft u zich goed voorbereid naar het kiesbureau.

Geplaatst op 16/12/2017 in Een betere werking van de democratie, Non classé @nl.

De gemeenten bestrijden als eerste radicalisering, zij bestraffen onbetamelijk gedrag en pakken de diefstal aan van auto’s, fietsen enz. De gemeentebesturen beschikken daarvoor over een heus apparaat, dat verder reikt dan de politie. Focus op repressie of preventie? Dat is vaak het dilemma waar lokale verkozenen voor staan.

Gemeentelijke administratieve sancties (GAS)

Op grond van de wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties kunnen gemeenteambtenaren sancties opleggen voor overlast of kleine misdaad. Lokale mandatarissen maken de wet niet, maar kunnen besluiten er geen gebruik van te maken. Burgers zijn betrokken in die keuze. Tegenstanders van die wet willen de scheiding der machten tussen de uitvoerende en de rechterlijke macht behouden. Voorstanders van de wet willen voorkomen dat de rechterlijke macht wordt gehinderd door “futiliteiten”. Door de procedure te compliceren, wordt ze traag en duur voor de belastingbetaler. Dat ontmoedigt de overheid om misdaden te bestraffen. Verhoging van de straffen, met name boetes, kan burgers ervan weerhouden dergelijke overlast te plegen.

Op vergelijkbare wijze, maar over een ander onderwerp, wordt ook het debat aangesneden over de leeftijd waarop gemeenten hun burgers kunnen bestraffen die zich schuldig hebben gemaakt aan een vergrijp. Op 24 juni 2013 nam Joëlle Milquet, toenmalig minister van Binnenlandse Zaken, de wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties aan die de gemeentelijke autoriteiten machtigt om jongeren die de volle leeftijd van 14 jaar hebben bereikt administratief te straffen (tegen 16 jaar voordien).[1] De gemeente zal echter eerst de jeugdinstanties of -organen moeten raadplegen alvorens een sanctie op te leggen en zal ook contact moeten opnemen met de ouders of voogden van de jongere. Het debat over het nut van een dergelijke hervorming wordt tot op vandaag gevoerd, waarbij sommigen beweren dat 14 jaar veel te jong is om administratief te worden bestraft. Deze wet, die uit de voormalige regering-Di Rupo is voortgekomen, wordt nu gesteund door de MR. Die partij wil in haar nieuwe programma voor de gemeenteraadsverkiezingen het gebruik van sancties tegen 14-jarigen veralgemenen, met maatregelen die aangepast zijn aan de leeftijd en de specifieke situatie van de dader.[2]

Alternatieve straffen

Nog steeds in verband met de GAS rijst de vraag betreffende de straffen. Moet er meer gebruik worden gemaakt van taakstraffen, ook wel gemeenschapsdienst genoemd? Wanneer een gemeente een GAS oplegt, moet de veroordeelde persoon een boete betalen en kan het hem verboden worden zich naar een bepaalde plaats in de gemeente te begeven.[3] Het debat over het belang om die mensen werken van algemeen nut op te leggen, is nu gaande. In plaats van de administratieve boete heeft de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke adminisratieve sancties gemeenten toegestaan om personen, die zich schuldig hebben gemaakt aan een overtreding, voor te stellen vrijwillig te kiezen voor het verlenen van gemeenschapsdienst, die bestaat uit een opleiding of een werkzaamheid van algemeen nut.[4]

Avondklok

Gemeenten mogen ook een avondklok gebruiken als zij dat nodig achten. Hoewel er in sommige gevallen geen kritiek is op het gebruik ervan, wordt een avondklok voor jongeren soms sterk aangevochten. Een veelgehoorde kritiek is dat zulke avondklok jongeren stigmatiseert, waardoor delinquenten met probleemloze jongeren worden geassocieerd. Het officiële jongerenorgaan in de Franse gemeenschap stelt: “Dit soort maatregelen is geen valide reactie op de opbouw van onze samenleving: ze is anti-pedagogisch, ongepast, contraproductief en creëert een klimaat van angst en onnodige spanning“.[5]

Straathoekwerkers

Of het nu voor jongeren of volwassenen is, preventie, dialoog en overleg tussen verschillende maatschappelijke groepen zijn ontwikkelingen die gemeenten in overweging moeten nemen. Daarom huren sommige gemeenten straathoekwerkers in, niet te verwarren met vredesbewaarders. De eerstgenoemden zijn er om sociale banden binnen de gemeente te bevorderen. Ze zijn ter plaatse aanwezig om de bewoners te helpen, voor te lichten en oplossingen te bieden. Een vredesbewaarder is op straat aanwezig om slecht gedrag te ontmoedigen. Zijn optreden bevordert de openbare veiligheid, maar de straathoekwerker vermindert het risico op problemen door de wederzijdse mededeling in de gemeente te bevorderen.

Het nadeel is dat dat de kosten voor de gemeente verhoogt. Het vereist opleiding, organisatie … en er is nog steeds een risico op overlapping tussen het werk dat beide ambtenaren leveren. De gemeente moet de optie ‘straathoekwerker’ afwegen tegen een gestructureerde samenwerking met burgerinitiatieven. De gemeente kan bijvoorbeeld periodiek oproepen tot het indienen van projecten om de beste vervolgens te selecteren en te subsidiëren. Maatschappelijke organisaties hebben het vermogen om vrijwilligers te mobiliseren. Daardoor kunnen ze meer resultaat boeken met minder kosten voor de gemeente.

Fietsendiefstal

Vooral in Vlaanderen, waar tien keer zoveel fietsen worden gestolen als in Wallonië, komt fietsendiefstal het vaakst voor. Het is moeilijk om een precies cijfer te geven over het aantal diefstallen, aangezien naar schatting maar 28 % van de slachtoffers de diefstal meldt. Er zijn echter wel meer dan 30.000 klachten per jaar. Er zijn al verschillende maatregelen genomen om dat probleem aan te pakken. Een eerste voorbeeld in de Franse gemeenschap is Bicycode, waarbij de fiets van een specifieke markering wordt voorzien. Zo wordt het gemakkelijker om de fiets terug te vinden wanneer hij wordt gestolen en kan de eigenaar bewijzen dat het zijn fiets is.[6]

Op gemeentelijk niveau lijkt er weinig gedaan te zijn. In Brussel is een depot voor gestolen fietsen opgericht. Elke gevonden fiets kan gedurende drie maanden teruggevraagd worden. Na die periode wordt hij eigendom van de gemeente.[7] Lokfietsen voorzien van gps werden in de hoofdstad geplaatst om dieven in de val te lokken. Volgens een studie van de Universiteit van Tilburg, waarbij een dergelijk systeem in andere gemeenten werd geplaatst, is het aantal gemelde fietsendiefstallen met meer dan 40 % gedaald.

Radicalisering

Gemeenten staan als autoriteit het dichtst bij de contactpunten voor radicalisering en zijn daarom het best geplaatst om de achterliggende oorzaak van het probleem aan te pakken. Zij kunnen bijvoorbeeld onderzoek van de reële verblijfplaats laten uitvoeren om na te gaan of een persoon nog steeds in zijn officiële woonplaats verblijft. Zo niet, dan kunnen zij de ambtshalve verwijdering van burgers uit bevolkingsregisters gelasten, waardoor hun politieke en sociale rechten worden beperkt.

Een gemeente die vooruitloopt om het fenomeen onder controle te krijgen, is Moeskroen. In de afgelopen jaren hebben de lokale overheden een plan (Fréro’s genaamd, voor formation, réseau, échange, radicalisme, orientation en solidarité of opleiding, netwerk, uitwisseling, radicalisme, oriëntatie en solidariteit) opgesteld om radicalisering  te bestreiden. Het bestaat uit drie actiepunten. Het eerste punt bestaat erin het debat aan te wakkeren tussen professionals en jongeren, met name door scholen uit te nodigen om het toneelstuk Jihad te bekijken, gevolgd door een conferentiedebat. Het tweede punt betreft de opleiding van gemeentepersoneel en het derde punt betreft de samenwerking tussen naburige steden.

Bovendien riepen verscheidene gemeenten begin dit jaar op tot meer uitwisseling van informatie vanuit hogere bestuursniveaus. Zo moest Ivan Mayeur, toenmalige burgemeester van Brussel, op 31 december 2015 het vuurwerk annuleren zonder enige uitleg van de federale overheid, wat tot onnodige spanningen tussen de overheidsniveaus kan leiden.

Jonathan Jacquemart, 16 december 2017

[1] Wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties van 24 juni 2013, hoofdstuk 2.

[2] MR, « Elections locales 2018: programme général », p. 26.

[3] Wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties van 24 juni 2013, titel III.

[4] Wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties van 24 juni 2013, art. 10.

[5] CONSEIL DE LA JEUNESSE, Couvre-feu à Andenne, les jeunes encore victimes ! [online], http://www.conseildelajeunesse.be/couvre-feu-a-andenne-les-jeunes-encore-victimes/ (geraadpleegd op 26-10-2017).

[6] BICYCODE, La FUB [online], https://www.bicycode.org/infos.rub-1/la-fub.rub-4/ (geraadpleegd op 16-12-17).

[7] Gevonden fietsen, http://www.gevondenfietsen.be/brussel/gevonden-fietsen-4  (geraadpleegd op 1/3/2018).

Geplaatst op 25/10/2017 in Een betere werking van de democratie, Non classé @nl.

Noodzakelijkheid

We zien burgers twee houdingen aannemen tegenover herhaalde schandalen zoals Optima (Gent), Kazahgate (Ukkel), Publifin (Luik), PubliPart[1] (Gent), Samusocial (Brussel) enz. Sommigen hebben daaruit de conclusie getrokken dat ‘alle politici corrupt zijn’, hebben de deur dichtgeslagen en zijn daarop hun interesse voor de politiek nog meer verloren. Een kleiner aandeel verenigt zich om het algemeen belang beter te verdedigen. Degenen die de moeite hebben genomen om deze eerste regels te lezen, maken waarschijnlijk geen deel uit van de eerste groep. Met de volgende overwegingen hopen we van hen actievere burgers te maken. Sterker nog, er zal nooit sprake zijn van een gezonde democratie als de burger geen belang stelt in het overheidsoptreden.

Officiële controles

Overheidsuitgaven zijn wettelijk geregeld. Zij moeten eerst in een begroting worden opgenomen die de democratische instellingen goedkeuren: parlement, gemeenteraad enz. Vaak moet de overheid een aanbesteding uitschrijven. De goedkeuring van een concrete uitgave, het betalingsbevel en de betaling verlopen volgens gereguleerde procedures, waardoor het uitvoerend orgaan de verantwoordelijkheid op zich kan nemen.

Voor iedere uitgave moet de Inspectie van Financiën vooraf toestemming geven. De opdracht van de inspecteurs van financiën is vergelijkbaar met een audit. Zij hebben een tamelijk ruime bevoegdheid inzake de controle van overheidsinkomsten en –uitgaven en worden in het bijzonder aangemoedigd om voorstellen te doen om de financiële toestand van de betrokken administraties (federale regering en gefedereerde entiteiten) te verbeteren[2].

Het Rekenhof heeft in de eerste plaats de verantwoordelijkheid om de regelmatigheid van de overheidsrekeningen te beoordelen. Vervolgens ziet het toe op de inzet van de openbare middelen die worden gebruikt door ordonnateurs, overheidsbedrijven en private organisaties die staatssteun ontvangen. Tot slot infromeert het het parlement, de regering en de bevolking over de conformiteit van de rekeningen. De controles van het Rekenhof betreffen de uitgaven en ontvangsten van de federale, gewestelijke en gemeenschapsregeringen alsook de permanente afvaardigingen van de provincies.[3]

Officiële controles bieden weliswaar geen algehele oplossingen, mede omdat de scheiding tussen de controleur en de gecontroleerde soms onvoldoende gewaarborgd is.

De burgers betalen dus aanzienlijke sommen geld om al die controlemechanismen in stand te houden. We moeten erkennen dat de algemene resultaten daarvan positief zijn. Er zijn evenwel nog altijd te veel afwijkingen die het gevolg zijn van nalatigheid van controleurs of van complexe strategieën om aan de controles te ontsnappen.

Straffeloosheid

We wijzen onder andere op twee omstandigheden die straffeloosheid en dus misbruik bevorderen. Ten eerste is er de verwatering van de verantwoordelijkheden. Bij beslissingen zijn meerdere collegiale organen betrokken zodat iedereen zich achter een instelling kan verschuilen; niemand is dus nog voor niets verantwoordelijk. Ten opzichte van individuele politici is de ‘burgerstraf’ onbestaande (of ineffectief). Zolang de partij de politicus dekt, kan hij zich bij de uitoefening van zijn politieke mandaat ernstige nalatigheid, misbruik of onbekwaamheid veroorloven.

Een andere factor van straffeloosheid is de discretionaire bevoegdheid van de besluitvormer. Bestuurders zijn geen robots, maar mensen die voortdurend afwegingen maken tussen elkaars belangen. Het is dus mogelijk om binnen de wettelijke vormen misbruik te plegen (en dat kan om een budget van miljarden euro gaan) en tegen iedere gerechtelijke vervolging beschermd te zijn.

Paul Meulemans, voormalig commissaris bij de Federale Politie en hoofd van de Centrale Dienst voor de Bestrijding van Corruptie is van mening dat corruptie bij ambtenaren een meerkost van ongeveer 20 % op overheidsopdrachten genereert. In dat geval verliezen de belastingbetalers ongeveer 4 miljard euro per jaar[4], ofwel 1.090 euro per gemiddeld gezin.

Hieronder bespreken we de controlemechanismen waarover de burgers beschikken.

Alledaagse transparantie via de pers

De menselijke natuur zet mensen ertoe aan het eigenbelang boven het collectieve belang te stellen. Door opvoeding kunnen we die neiging corrigeren door verschillende vormen van altruïstisch of religieus geïnspireerde idealismen door te geven. Politici hebben de plicht om voorrang te geven aan het algemeen belang aangezien de kiezer hen heeft gekozen om dat te doen en aangezien ze worden vergoed om het algemeen belang te dienen.

Transparantie fungeert als middel wanneer idealisme en plichtsbesef ontbreken. Transparantie verkleint de afstand tussen het persoonlijke en collectieve belang. Als de mandataris het algemeen belang schaadt, dan is dat immers geweten en kan dat zijn politieke carrière benadelen. Voorzichtig­heidshalve voorkomt de mandataris dan ook misbruik.

We stellen vast dat sommige politici zich als gevolg van mediacampagnes gedwongen voelen om ontslag te nemen. Het doet ons plezier dat de pers daarin een regulerende rol speelt, maar het mechanisme is erg zwak. Het kan niet dagelijks worden gebruikt en is alleen van toepassing op gewichtige dossiers. Als u in een wervings- of benoemingsprocedure onrechtvaardig bent behandelt, rekent u maar best niet op de pers om het misbruik aan de kaak te stellen.

Bovendien is de straf soms erg licht. De zaak-Donfut is typerend. In mei 2009 trad Didier Donfut af als minister en trok hij zich terug uit de socialistische kiezerslijst. Hij werd er immers van verdacht via een eenmansbedrijf een jaarlijkse vergoeding van 160.000 euro te ontvangen van de intercommunale IGH (Intercommunale de Gaz du Hainaut). Dat had een belangenconflict kunnen vormen met zijn ministeriële functies. Een paar maanden later, op 27 oktober 2009, werd hij evenwel verkozen tot voorzitter van diezelfde organisatie dankzij de steun van de socialistische leden van de raad van bestuur, die de meerderheid vormden.

Ombudsman

U kunt gratis terecht bij de ombudsman. De federale of gewestelijke ombudsman zoekt een oplossing voor uw probleem in samenspraak met de administratie. Als uw klacht gegrond is, probeert hij de administratie ervan te overtuigen om de situatie recht te zetten zodat het probleem zich niet meer voordoet. Zo draagt uw klacht bij tot een efficiëntere administratie.

In 2016 heeft de federale ombudsman 4276 nieuwe klachten en 1732 informatieaanvragen ontvangen.[5] We vrezen dat veel burgers geen klacht indienen uit angst voor vergelding. Natuurlijk werkt het systeem beter als mensen moedig voor hun rechten opkomen.

Rechtvaardigheid

Ambtenaren moeten[6] bij de procureur des Konings de wanbedrijven en misdaden aangeven waarvan zij kennis hebben bij de uitoefening van hun ambt. Een soortgelijke verplichting geldt voor personen die getuige zijn van een aanslag op de openbare veiligheid of op het leven of eigendom van een individu.[7]

België heeft zich wel uitgerust om meldingen van sociale fraude te ontvangen[8], maar is luier als het op het opsporen van corruptie in overheidsdiensten aankomt.

Zoals hierboven vermeld, worden veel gevallen van misbruik niet vervolgd. Ofwel is dat omdat de discretionaire bevoegdheid waarover iedere besluitvormer beschikt, wordt misbruikt ofwel omdat het gerecht geen toegang heeft tot voldoende bewijsmateriaal. Bovendien worden veel aanklachten wegens gebrek aan middelen zonder gevolg geklasseerd.

Voor het indienen van een klacht duiken er twee obstakels op: de looptijd en de kosten. Stel dat een bedrijf ten onrechte van een overheidsopdracht wordt uitgesloten en failliet gaat door een gebrek aan bestellingen. Zes jaar later stelt de rechter hem in het gelijk, waar is dan de rechtvaardigheid? Wat de kosten betreft, zal hij worden bemoedigd door de verhaalbaarheid van de kosten en de honoraria van de advocaat waarbij de verliezer van de rechtszaak de winnaar een bedrag moet terugbetalen dat grotendeels de kosten dekt die de winnaar zelf aan zijn advocaat heeft moeten betalen.

Klokkenluider

De aanklacht wordt te goeder trouw en met goede bedoelingen ingediend: ze beoogt een situatie, een bedreiging voor het algemeen welzijn, het openbaar of het algemeen belang. Verraad is daarentegen geïnspireerd door hebzucht, haat of minachting.

De klokkenluider wordt vaak in verband gebracht met een aanpak die verder gaat dan de klacht bij de bemiddelaar of de procureur des Konings. Uiteindelijk, nadat hij tevergeefs heeft geprobeerd om een reactie te krijgen via officiële instanties, richt hij zich met zijn probleem tot een vereniging of een mediakanaal, soms tegen het advies van zijn superieuren. Vaak overtreedt de klokkenluider een geheimhoudingsplicht. Hij acht het noodzakelijk dat misdrijf te plegen om aan een veel ernstiger misbruik een einde te maken.

Toegang tot informatie

Burgers zijn zich niet altijd van hun rechten bewust om administratieve dossiers te raadplegen. De keerzijde van de medaille is dat administraties weigeren toegang te verlenen terwijl de burger die wel wettig opeist. Om te voorkomen dat de burger stelselmatig het slachtoffer wordt van een ongunstig machtsevenwicht, heeft de Franse vereniging Transparencia haar activiteiten in België opgestart. De burger stelt zijn vraag aan de overheidsinstelling via het internetplatform van Transparencia. Iedereen kan zien welke instellingen weigeren te antwoorden.

We zouden Transparencia als een democratisering van de parlementaire vraag kunnen beschouwen. Niettemin geldt administratieve transparantie van bestuurshandelingen alleen voor het verleden. De Politieke Databank biedt een oplossing om de politici over hun toekomstige plannen te bevragen.

Politieke Databank

We hebben gezien dat de pers een vorm van sociale controle teweegbrengt. Evenwel schrijft de pers vaak in een te geladen context of gaat ze overhaast te werk. De Politieke Databank van WijBurgers is een extra informatiekanaal. De gestructureerde informatie van de persoonlijke profielen kan worden aangevuld met hyperlinks naar artikels waarin het gedrag van politici bij specifieke gebeurtenissen worden beschreven. Individuele burgers en burgerbewegingen kunnen het initiatief tot ‘peilingen van de politiek’ nemen, d.w.z. (gesloten) vragen stellen aan betrokken politici.

Interpellatierecht

De burger mag de vergaderingen van de gemeenteraad bijwonen en daarop ook een vraag stellen.

Besluit

De menselijke aard maakt dat de controle op politici altijd noodzakelijk zal zijn. Er is altijd ruimte tot verbetering van de controles. Waaraan het misschien wel het meeste ontbreekt, zijn het verantwoordelijkheidsgevoel en de moed van degenen die controleren. Beste lezer, de controleur bent u in eerste instantie. Transparencia en WijBurgers zijn twee voorbeelden van burgers die de krachten bundelen om het algemeen belang te behartigen. Hun slagkracht is afhankelijk van de steun van het volk, met inbegrip van financiële ondersteuning.

Jean-Paul Pinon, 20 oktober 2017

[1] http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20170212_02726024: Dit moet u weten over het Vlaamse ‘PubliPart-schandaal’, Nieuwsblad, 13/2/2017

[2] Didier Batselé, Tony Mortier, Martine Scarcez, Manuel de droit administratif, n^o 965

[3] https://fr.wikipedia.org/wiki/Cour_des_comptes_(Belgique)

[4] De Morgen, 5 februari 2016, Corrupte ambtenaren kosten elk jaar 4 miljard euro

[5] Jaarverslag 2016 van de federale Ombudsman, p.144.

[6] Wetboek van Strafvordering, art. 29 en 30.

[7] Christine Guillain, 6 januari 2012, La portée et les limites de la dénonciation en matière pénale (in: Justice en ligne)

[8] Het Meldpunt voor Eerlijke Concurrentie gaat uit van de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD): https://www.meldpuntsocialefraude.belgie.be.

Geplaatst op 31/05/2017 in geen categorie, Non classé @nl, Referendum op volksinitiatief.

Politici zijn er om de belangen van de burger te behartigen. Er bestaan echter conflicten tussen de belangen van de burger, en de persoonlijke en collectieve belangen van de machtvoerders. Om deze conflictsituatie weg te werken, streeft Democratie.Nu voor de invoering van directe democratie. De meest voor de hand liggende vorm is de volksraadpleging. Maar Democratie.Nu wil een meer verregaande politieke omwenteling, inclusief een parlement met gelote burgers, en de rechtstreekse verkiezing van de uitvoerende macht. Wij mochten projectleider David Joëts interviewen.
 

Mijnheer Joëts, welke problemen wilt Democratie.Nu verhelpen?

Momenteel leven wij in een indirecte vertegenwoordigende ‘democratie’ met bitter weinig inspraakmogelijkheden voor de burgers. Wij leven niet – in tegenstelling van wat men doorgaans beweert – in een democratie, maar in een particratie.
 

Zestig jaar geleden was de burger veilig ingebed in de maatschappelijke zuilen. Hij dacht over de meeste zaken min of meer hetzelfde als zijn zuilgenoten. Op alle gebieden beschikte deze zuil over massaorganisaties die de individuele burger inbonden en het gezamenlijke groepsstandpunt uitdroegen, van vakbonden en kerken tot media en politieke partijen. De burger had vertrouwen in deze organisaties en voelde zich door hen vertegenwoordigd. Hij had weinig behoefte om zijn oordeel individueel te ontwikkelen.

Vanaf de jaren ’60 veranderde dit. Sindsdien zijn mensen zich in de eerste plaats als individu gaan ervaren en niet meer als groepswezen. Men heeft behoefte om zelf op individuele gronden standpunten over van alles en nog wat in te nemen, los van de ideologische, aan de voormalige zuilen gebonden sjablonen. Bovendien ervaren burgers het in toenemende mate als onvoldoende om hun stem af te geven aan volksvertegenwoordigers en zelf vier jaar lang niet mee te mogen praten. Men wil zelf meebeslissen.

Deze situatie vraagt om nieuwe politieke structuren, om een nieuwe invulling van het begrip democratie. In feite komt het erop aan om serieus werk te maken van de gelijkheid die het basisprincipe is voor het politieke en rechtsleven.

Wat is de visie van Democratie.Nu ?

Het oprichten van een nieuwe partij is voor Democratie.Nu géén oplossing, want ‘het systeem’ op zich is problematisch.

Zolang het volk niet zélf voor of tegen concrete wetten en wetsvoorstellen kan stemmen – zolang het volk niet over een wetgevende bevoegdheid beschikt en zolang er geen volkssoevereiniteit is – verandert er wezenlijk weinig. We vechten dan tegen de gevolgen en de symptomen; niet tegen de oorzaak.

Dit is ontnuchterend: mensen gaan met de beste bedoelingen de straat op en betogen tegen climate change, het gevoerde asielbeleid of tegen de aankoop van gevechtsvliegtuigen.

Hierdoor worden mensen evenwel afgeleid van het échte probleem en versplintert het maatschappelijke verzet. Alles begint met besef van gebrek aan democratie.

Ligt dé sleutel tot het oplossen van vrijwel alle maatschappelijke problemen nu nét niet in de invoering van de volkssoevereiniteit?

Misschien even dieper ingaan op het begrip volkssoevereiniteit ?

Democratie betekent letterlijk ‘volksheerschappij’. In een democratie wordt geen autoriteit boven de bevolking erkend; het volk is soeverein. De wetten hebben in een democratie autoriteit omdat degenen die de wetten moeten gehoorzamen, deze wetten op één of andere manier hebben goedgekeurd. Dit is door de Franse filosoof Rousseau verwoord als het ‘sociaal contract’: wetten zijn legitiem omdat het vrije afspraken zijn tussen gelijkwaardige en mondige burgers, die samen de rechtsgemeenschap vormen.

In een representatief stelsel als het onze is de volkssoevereiniteit echter niet gewaarborgd. Burgers kunnen niet anders dan eens in de vier jaar hun medebeslissingsrecht afdragen aan een klein groepje volksvertegenwoordigers, die vervolgens een monopolie op het beslissingsrecht hebben. Hierdoor kunnen structureel wetten tot stand komen die niet door de meerderheid gedragen worden. De bevolking kan weliswaar de verkozenen bij een volgende stembeurt niet herkiezen, maar ze kan met geen wettig middel voorkomen dat er besluiten worden genomen die de meerderheid van de burgers niet wil.

Om het representatieve stelsel toch democratisch te kunnen noemen, word er een beroep gedaan op de fictie van het ‘mandaat’. Burgers zouden in verkiezingen een mandaat geven aan het parlement. Dit is schijn, omdat het mandaat in feite afgedwongen is. Er wordt immers nooit aan burgers gevraagd òf zij wel willen mandateren, en zo ja onder welke voorwaarden.

Wat is uw strategie ?

Democratie.Nu wil de invoer van de volkssoevereiniteit realiseren via een ‘drievoudig pad’.

PISTE 1. Invoering van het Bindende Referendum Op Volksinitiatief (BROV)

Hiermee kan de bevolking rechtstreeks wetgevend werk verrichten, ook tégen de wil van de politici in. Met referenda kunnen burgers bovendien zélf dossiers en wetsvoorstellen op de politieke agenda plaatsen.
 

PISTE 2. Samenstelling van het parlement door gelote burgers

In Frankrijk vind je een website met als titel: “Het behoort niet tot de mensen aan de macht om de grenzen van hun eigen bevoegdheden te bepalen. Wij willen een democratische, dus gelote, grondwetgevende vergadering.”

Democratie.Nu ambieert een grondige politieke hervorming, waarbij het voorbereidende wetgevende werk door gelote burgers wordt verricht en niet langer door een parlement van beroepspolitici. Daarna kan een wetsvoorstel aan het volk worden voorgelegd middels een referendum.

PISTE 3. De rechtstreekse verkiezing van de uitvoerende macht (= burgermeester, ministers, regering)

Enkel en alleen wanneer de kiezers zélf over de samenstelling van de regering kunnen beslissen, wordt de particratie ontmanteld.

Dit zijn ambitieuze doelstellingen. Zijn ze realistisch?

Wij gaan progressief te werk. Voor de invoering van het BROV voorzien we tussenstappen.

Stap 1: het opwaarderen van het petitierecht. Democratie.Nu richtte voor de burger de website petitie.be op.

Stap 2: De volgende logische stap bestaat uit het vertrouwd maken van het grote publiek met een ander direct-democratisch instrument, namelijk de gewestelijke volksraadpleging. Democratie.Nu’s meest recente project richt zich op de Gewestelijke Volksraadpleging.

Democratie.Nu diende recentelijk zélf een burgervriendelijk uitvoeringsdecreet in bij het Vlaamse parlement. Omdat Democratie.Nu’s voorstel werd afgewezen, wil de burgerbeweging verder druk uitoefenen via een petitie. Teken de petitie Vlaamse Referenda, Nu!

Stap 3: Het Bindende Referendum Op Volksinitiatief (BROV) afdwingen. Dit is mogelijk, mits een eenvoudige aanpassing (Art. 33) van de grondwet.  Democratie.Nu streeft hiernaar binnen een termijn van vijf à tien jaar.

Welke acties voert u?

Democratie.Nu stelt concrete aanbevelingen voor bestuurlijke vernieuwing voor.

Democratie.Nu gaat geregeld in gesprek met politici. Onlangs nog formuleerde Democratie.Nu een omstandige kritiek op de conceptnota ‘Burgerparticipatie’ van Vlaams parlementslid uit de bestuursmeerderheid Willem-Frederik Schiltz (Open VLD).

Op 28 oktober 2016 lanceerde de Vlaamse overheid haar Groenboek Bestuur. Met dit Groenboek doet ze 30 voorstellen over hoe een vernieuwende overheid er in de toekomst zou kunnen uitzien en waar deze prioritair moet op inzetten. Hiervoor werden er ook een aantal commissies opgericht.

Hoewel de overheid elke burger, organisatie, vereniging en medewerker de kans wil bieden om actief mee na te denken over een vernieuwende Vlaamse overheid, bleek Democratie.Nu niet gewenst op één van de commissiehoorzittingen.

Richt u zich ook tot de gewone burger?

Democratie.Nu informeert en sensibiliseert het grote publiek via workshops, minicongressen en voordrachten. Onze vereniging is Nederladstalig, en dus hoofdzakelijk actief in Vlaanderen.

Het standaardwerk “Directe democratie” van Democratie.Nu is vertaald in negen andere talen.

Democratie.Nu houdt wekelijks (op dinsdagavond om 20.30h – 21.30h) een teleconferentie waar toekomstige (vervolg)acties worden besproken. Alle suggesties en vruchtbare pistes zijn hierbij welkom. Denkt u graag mee? Een pc en een stabiele internetverbinding volstaan om deel te nemen.

Waar komen uw middelen vandaan?

Democratie.Nu is een onafhankelijke en niet-gesubsidieerde vereniging met als ultieme taak het invoeren van de democratie in Vlaanderen en in België.

Democratie.Nu moet dringend professionaliseren en dat kan niet zonder helpende handjes of de nodige financiële injecties. Uw financiële steun is onontbeerlijk. Een gift voor Democratie.Nu is een cadeau voor uzelf, uw kinderen en uw medemens.

Brussel, 1 juli 2017.

Geplaatst op 16/09/2016 in Een betere werking van de democratie.

Door die nieuwe applicatie van WijBurgers kunnen burgergroeperingen gewicht geven aan hun eisen. De tool bij uitstek dus om uw vraag aan de politici te stellen! De digitale revolutie ten dienste van de dialoog tussen de burger en zijn vertegenwoordigers!

In een representatieve democratie heeft de burger minstens recht op transparantie over de politieke handelingen van de vertegenwoordigers. Daar de kiezer de macht aan volksvertegenwoordigers moet afstaan, is het logisch en wenselijk dat hij degenen aan wie hij zijn vertrouwen schenkt, goed kent.

Opdat de informatiebronnen, waarvan PoliticiansOnline.be onderdeel uitmaakt, volledige tevredenheid geven, is een samenwerking van de politici vereist. Zij moeten hun profiel invullen en hun politieke standpunten kenbaar maken. Sommige mandatarissen zeggen dat ze door vragen worden overspoeld. WijBurgers vergemakkelijkt de taak door de vragen te groeperen en als gesloten vragen te verwoorden zodat de antwoorden gemakkelijker kunnen worden geraadpleegd. Zo moet de politicus nog slechts eenmalig op dezelfde vraag antwoorden. Volgers zullen de mandataris niet meer moeten storen, want ze vinden het antwoord gratis in PoliticiansOnline.

Interesseer je je voor bijvoorbeeld de patrimoniumtaks, dan kan je het standpunt van de politici zo raadplegen:

Klik op de pagina politieke databank op ‘Geavanceerd zoeken’ > ‘Toon de stellingen’. Selecteer ‘Fiscaliteit’ in het menu ‘Kies een of meer thema’s’. Daar vind je de stelling ‘Successie- en registratierechten moeten worden vervangen door een jaarlijkse belasting gebaseerd op vermogensaangifte’. Selecteer die zin en klik op ‘Zoekopdracht uitvoeren’. Op 25 juli 2016 gaf het resultaat een lijst van 216 politici. (De gratis bezoeker ziet de eerste 20). Wil je het zoekresultaat verfijnen door op andere criteria te filteren, klik dan op ‘Nieuwe zoekopdracht’ > ‘Geavanceerd zoeken’ > ‘Toon de andere criteria’. Selecteer in het menu ‘Lid van een parlement’ bijvoorbeeld ‘Lid van om het even welk parlement’. Klik vervolgens bijvoorbeeld op ‘Toon de stellingen’ en vink onderaan deze antwoorden uit: ‘Spreekt zich niet uit’, ‘Eerder niet akkoord’, ‘Helemaal niet akkoord’.  Het resultaat toont een lijst van 23 afgevaardigden die zich voor de patrimoniumtaks uitspreken. Als je op de naam van de politicus klikt, kom je op zijn persoonlijk profiel terecht. Daar klik je op het tabblad ‘Standpunten van de politicus’ om al zijn antwoorden op de vragen van de PoliticiansOnline te bekijken. Je kan een thema selecteren.

Sinds eind 2015 kan iedereen vragen voorstellen om in de Politieke Databank toe te voegen. WijBurgers biedt een dienst ‘peiling van de politici’ aan die op haar website wordt beschreven.

Met de ‘campagnepagina’ wordt uw vraag omhoog geduwd. De promotor van de vraag maakt de pagina op de gebruikelijke wijze bekend (sociale netwerken, elektronische mailing, webpublicaties, aankondigingen in de pers). Daar krijgt de bezoeker de lijst van de politieke mandatarissen die niet hebben geantwoord. De bezoeker kan selecteren aan welke politici hij een herinnering wenst te sturen. De herinneringen worden in een enkele klik verzonden.

Met volgende koppeling vindt u een voorbeeld van campagne ivm de afschaffing van het provinciaal bestuursniveau.

Overeenkomstig haar statuten blijft WijBurgers neutraal en zet ze haar tool ter beschikking van alle betrokken burgers en instellingen. De campagnepagina duidt aan wie de initiatiefnemer van de campagne is. Laatstgenoemde moet niet noodzakelijkerwijze neutraal zijn. De aanwijzingen bij de vragen (die aan openbare mandatarissen worden gesteld) worden onder de verantwoordelijkheid van WijBurgers gepubliceerd en zijn neutraal.

Wilt u een campagne voeren, dan neemt u best contact met WijBurgers, info@wecitizens.be , om een bestek op te stellen.

Geplaatst op 03/07/2016 in Een betere werking van de democratie.

Voor de verkiezingen ging 94 % van de kandidaten ermee akkoord dat de mandatarissen de inkomsten uit hun politieke activiteit bekendmaken. Nu de debatten achter de rug zijn en als tegenbeweging tegen het algemene conservatisme zal WijBurgers een nieuwe rubriek in de Politieke Databank openen waarin de mandatarissen die aangifte op vrijwillige basis kunnen doen.

Wat is politieke transparantie?

Hoe kunnen we zonder transparantie de openbare mandatarissen vertrouwen? Democratie ontluikt naarmate dat informatie vrij circuleert en potentieel voor iedereen beschikbaar wordt gesteld. In Zweden wordt dat principe zeer ruim geïnterpreteerd. Daar kan iedere burger bijvoorbeeld op schriftelijk verzoek de belastingaangiften van zijn buur verkrijgen.

Transparantie is de hoofdremedie tegen corruptie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de belangrijkste organisatie die tegen corruptie opkomt, ‘Transparancy International’ heet. Het valt te betreuren dat de Belgische tak van die ngo Transparency Belgium niet invloedrijker is.

Politieke transparantie die naar de openheid in de openbare instellingen verwijst, is moeilijk te meten. Als we beogen dat de aankondigingen en concrete verwezenlijkingen op elkaar zijn afgestemd, dan moeten we zwaar investeren om deze vorm van transparantie te controleren. Het zit anders met de formele transparantie die wordt gemeten aan de hand van de regels inzake openbaarmaking van informatie, zoals bijvoorbeeld de toegang tot administratieve dossiers, de vermelding van de motivering van beslissingen …

Theoretisch gezien hebben we een noemenswaardige vooruitgang geboekt. Meerdere wetten waarborgen de publieke toegang tot administratieve dossiers. De praktijk toont echter aan dat de toegang niet altijd gemakkelijk is of dat die zelfs ronduit geblokkeerd is. De Sunlight Foundation die in Washington gevestigd is, spant zich in voor een grotere transparantie in de parlementen (overal ter wereld), door onder meer de ‘open data’. Een van de uitdagingen van de moderne democratie is inderdaad de toegankelijkheid van informatie via het internet en de mogelijkheid om die in een exploiteerbaar elektronisch formaat te downloaden.

Politici doen moeilijk

Wat de politici in België betreft, hebben we nog een lange weg te gaan, al was het maar om de formele transparantie te bereiken. Een mooi initiatief in die richting is de Politieke Databank, een soort Wikipedia van de Belgische politici. Daarin duiden we de volledigheidsgraad aan per persoonlijke fiche van iedere politicus. Het gemiddelde bedraagt voor de 2.761 opgenomen mandatarissen 42,7 %. Dat gemiddelde is hetzelfde voor iedere taalgemeenschap.

De beste kandidaat bereikt een transparantiegraad van 85 %: Chris Taes, CD&V-burgemeester van Kortenberg en voorzitter van de provincieraad van Vlaams-Brabant. Hij wordt opgevolgd door Ward Kennes, CD&V-burgemeester van Kasterlee en vertegenwoordiger in het Vlaams Parlement. Op de derde plaats staat Nathalie Muylle, CD&V-vertegenwoordigster in het Vlaams Parlement en schepen in Roeselare. Vervolgens François Bellot, MR-minister in de federale regering. Op de vijfde plaats staat Didier Gosuin, lid van DéFI en minister van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Het is duidelijk dat het gemiddelde zal verbeteren indien de burger de transparantie bij zijn mandataris zal opvragen. Om die dialoog tussen de burgers en hun vertegenwoordigers te vergemakkelijken, heeft de Politieke Databank in het tabblad ‘Standpunten van de politicus’ een knop toegevoegd waarmee je in een paar klikken een herinnering verstuurt.

Verloning van de politici

Vóór de verkiezingen van 25 mei 2014 heeft WijBurgers de politieke kandidaten hun mening laten uitspreken over de stelling ‘Alle politici moeten de inkomsten aangeven (met inbegrip van de voordelen in natura) die zij uit hun mandaten halen.’. De 1.382 antwoorden zijn als volgt verdeeld:

Sommigen hebben hun antwoord na de verkiezingen aangepast. De individuele antwoorden kan je raadplegen op de volgende pagina: Politieke Databank.

We zouden kunnen besluiten dat dat een lichtend voorbeeld van een verbroken belofte is. Waarop wachten de mandatarissen om hun inkomsten openbaar te maken? Graag citeren we Coluche: “Mensen hebben plezier als ze denken dat ze de politiek de nek kunnen omdraaien, terwijl, algemeen genomen, het vooral de politiek is die ons de nek omdraait.”

Hoeveel burgers vragen (echt) om transparantie?

Aan het einde van diezelfde verkiezingen van 2014 heeft WijBurgers deze resultaten gekregen van een bevolkingsonderzoek waarbij 26.574 respondenten ondervraagd werden. Het resultaat wordt in de afbeelding weergegeven en toont dat 89 % van de bevolking een individuele openbaarmaking wenst van de inkomsten bij de uitoefening van openbare mandaten.

Meer recentelijk stelde Cumuleo de volgende vraag aan haar lezers: “Wenst u dat de mandatarissen de bezoldiging van hun mandaten aangeven?” Meer dan 2.500 personen hebben geantwoord: 77 % zegt ja, zowel voor de publieke als de private mandaten; 20 % zegt ja, maar enkel voor de publieke mandaten; 3% zegt nee.

Echter, hoeveel burgers hebben eigenlijk verzocht, al was het maar aan een enkele politicus, om zijn inkomsten te publiceren?

WijBurgers wil graag in de Politieke Databank een rubriek aanmaken waarin politici hun publieke inkomsten kunnen aangeven. We wachten niet dat de publicatie verplicht wordt, mocht dat wenselijk zijn. Het wordt interessant om te zien wie van de mandatarissen ermee instemt om dat op vrijwillige basis te doen. We kunnen dat plan sneller en beter realiseren als je ons steunt met een gift of bijdrage als lid van WijBurgers, met verwijzing naar dit artikel.

Aangifte van mandaten

Alle politici zijn wettelijk verplicht om jaarlijks hun lijst van (publieke en private) mandaten bij het Rekenhof neer te leggen. Gelukkig, voor de transparantie, heeft de heer Christophe Van Gheluwe (Cumuleo) het persoonlijk initiatief genomen om die lijsten op het internet bekend te maken. Die lijsten geven weer of een mandaat bezoldigd is zonder het bedrag kenbaar te maken.

Op 7 juni 2016 heeft Cumuleo een paar illustratieve statistieken gepubliceerd waarin de (on)wil om transparantie bij de mandatarissen blijkt. Daaruit besluit Cumuleo: “Helaas toont deze studie dat het eisen van de politiek verantwoordelijken in België dat ze wetten na te leven een politieke genocide vormt!” »

Globaal gezien zijn 2.836 mandatarissen sinds 2004 een of meerdere keren in overtreding geweest. Cumuleo pleit ervoor dat de schuldigen ontzet worden. Kunnen we de touwtjes van het openbaar bestuur in handen leggen van mensen die hardnekkig weigeren om regels na te leven die fundamenteel zijn voor de goede werking van de democratie? “Het naleven van de wetten, meer bepaald in de strijd tegen belangenconflicten en corruptie (het belangrijkste doel van de mandaten- en vermogensaangiften), vormt nochtans de basis van de ethiek en de deontologie.”

De lijst voor 2014 van de 201 mandatarissen die hun mandatenlijst niet hebben ingediend is bekend. Dat vertegenwoordigt 2,7 % van de 7.468 mandatarissen die in Cumuleo zijn opgenomen.

Verschillen per partij

Het volgende diagram toont het percentage vertegenwoordigers per partij die aan hun verplichtingen hebben voldaan door hun vermogen (onder gesloten omslag) en mandaten aan te geven gedurende de ganse periode van hun mandaat, teruggaande tot 2004.

Hoe kunnen we het aantal mandatarissen in overtreding terugdringen?

Cumuleo geeft twee aanbevelingen:

1) de partijen nemen interne maatregelen om ervoor te zorgen dat hun mandatarissen hun verplichtingen inzake transparantie nakomen en passen sancties toe in geval van weigering.

2) het parket vervolgt systematisch de overtredingen in mandaten- en vermogensaangiften. Sinds 2004 zijn slechts een tiental mandatarissen (ofwel 0,35 % van de overtredingen) vervolgd. Het gebrek aan sancties is een effectieve straffeloosheid dat een negatief signaal naar de maatschappij uitzendt.

Jean-Paul Pinon, 9 juni 2016

Geplaatst op 16/06/2016 in Een betere werking van de democratie, geen categorie, Non classé @nl.

Algemeen

WijBurgers heeft een software ontwikkeld die stemadvies verstrekt voor alle soorten verkiezingen: politieke verkiezingen (Europees, federaal, gewestelijk, provinciaal, gemeentelijk), sociale verkiezingen, rector van een universiteit, enz. De uitleg hieronder spitst zich toe op politieke verkiezingen.

Rangschikking van de kandidaten

De meeste stemtesten meten enkel politieke partijen, en niet de kandidaten, of enkel een selectie van “vedetten”. De Kieswijzer van WijBurgers2014 is volledig gratis en meertalig. Hij berekent de score van elke kandidaat en van elke partij. Een 100% score betekent dat de kandidaat op alle vragen exact hetzelfde heeft geantwoord als de gebruiker van de Kieswijzer. Het resultaat is een lijst van kandidaat, gerangschikt volgens de politieke affiniteit.

De methode voor het berekenen van de score van een kandidaat (dwz : de « politieke nabijheid » tussen de kiezer en de kandidaat) is gebaseerd op het berekenen van een Euclidische afstand.

Zowel de berekeningsmethodologie als de vragenlijsten worden door het wetenschappelijk comité goedgekeurd. De vragenlijsten die in 2014 gebruikt werden zijn nog steeds raadpleegbaar: Europees Parlement, Kamer van Volksvertegenwoordigers, Vlaams Parlement, Brussels Parlement.

Rangschikking van de politieke partijen

De Kieswijzer geeft een overzicht in tabelvorm van de gerangschikte kandidaten, gegroepeerd in kolommen per politieke partij. De volgorde van de kolommen is volgens de rangschikking van de politieke partijen.

De gebruiker kan schakelen tussen dit overzicht in tabelvorm en de standaardvoorstelling van het resultaat onder de vorm van een lijst van gerangschikte kandidaten van alle politieke partijen door elkaar.

Weging van de vragen

Voordat hij begint te antwoorden op vragen, kan de gebruiker de lengte van de vragenlijst aanpassen door de themas aan te duiden die hem minder interesseren.

Bij iedere vraag bepaalt de gebuiker of het onderwerp voor haar/hem belangrijk is of niet. Aldus worden de kandidaten met een veel betere nauwkeurigheid gerangschikt.

Bovendien kan de gebruiker beslissen dat een vraag “niet bespreekbaar” is. Als hij deze optie klikt, verwijdert hij van de rangschikking alle kandidaten die op die vraag tegen zijn opinie hebben geantwoord.

Bepaling van de kieskring

Aan het begin van de vragenlijst geeft de kiezer zijn postcode op. Het systeem bepaalt automatisch de bijhorende kieskring en geeft de rangschikking voor deze kieskring. Het systeem stelt vanzelf bijkomende vragen in geval van bijzonderheden met de kieskring in kwestie (bijv. taalkeuze).

Na een bekomen resultaat kan de gebruiker een nieuwe postcode opgeven, waarna onmiddellijk het nieuwe overeenkomstige resultaat volgt, zonder de vragenlijst opnieuw te moeten doorlopen.

Bijhouden/delen van de resultaten

Als de gebruiker haar/zijn emailadres opgeeft, zal het systeem het bekomen resultaat opsturen per email onder de vorm van een hyperlink. Op elk moment kan de gebruiker haar/ziin resultaat opnieuw oproepen, haar/zijn antwoorden op de vragen aanpassen en het aangepast resultaat bekomen.

De gebruiker kan het resultaat op Facebook zetten. In dat geval wordt alleen de kandidaten-rangschikking gedeeld, en dus niet de door de gebruiker gegeven antwoorden.

De Kieswijzer houdt absoluut geen spoor bij van de link tussen de email van de gebruiker en haar/zijn op de vragenlijst gegeven antwoorden.

Analyse van de antwoorden van een kandidaat

De kiezer kan de naam van eender welke kandidaat aanklikken en zo de eigen antwoorden vergelijken met de antwoorden van die kandidaat. In deze vergelijkende tabel worden ook eventuele commentaren van de kandidaat weergegeven.

Standaard bevat de tabel alleen de vragen die de gebruiker heeft beantwoord en niet als « minder belangrijk » heeft aangemerkt. Door een enkele klik breidt de tabel zich uit naar alle vragen.

Boven deze tabel bevindt zich een knop waarmee de gebruiker kan schakelen naar de Politieke Databank.

Link met de politieke databank

Door te klikken op de voorziene knop kan de kiezer doorschakelen naar de steekkaart van de kandidaat in de Politieke Databank. Aldus opent er zich een schat aan informatie over de kandidaten die het spel met open vizier spelen en die bijvoorbeeld hun politieke prioriteiten mededelen, evenals het loopbaanoverzicht (CV), hun persoonlijke successen, enz.

De kiezer kan de kandidaat aanspreken als er bepaalde stukken informatie over haar/hem ontbreken, door haar/hem een bericht te sturen. De Politieke Databank verschaft op zijn minste een email adres van de kandidaat.

Statistische analyse

De door de gebruikers gegeven antwoorden worden strikt anoniem door het systeem geregistreerd voor statistische analyse ervan. Aan de gebruiker zullen vrijblijvend enkele bijkomende gegevens gevraagd worden over zijn socio-politiek profiel.

Disclaimer

‘WijBurgers’ doet voorafgaand aan de verkiezingen geen controle op de samenhang tussen de aangeleverde antwoorden door een kandidaat en haar/zijn feitelijk politiek gedrag. Mocht u, ondanks onze strikt wetenschappelijke ernst, vragen hebben bij de resultaten, dan horen wij dit graag van u. Een door u als onjuist aangevoeld resultaat verdient een grondig onderzoek van onze kant, vooral als dit zich bij meerdere gebruikers zou herhalen.

Brussel, 23/4/2017

Geplaatst op 26/04/2016 in Een betere werking van de democratie, geen categorie, Non classé @nl.

Met de Politieke Databank vind je de populairste kandidaten bij de verkiezingen. We hebben de analyse voor je gedaan en overlopen hier de populairste kandidaten bij de federale verkiezingen of in alle categorieën samen. We interesseren ons ook voor de populairdere, niet-gekozen kandidaten.

Hoe meten we de populariteit?

Populariteit betekent het vertrouwen van een groot aantal. Populariteit is dus meer dan eenvoudige bekendheid omdat ze ook positieve gevoelens veronderstelt. Een beroemdheid kan impopulair zijn of worden.

De electorale penetratiegraad is waarschijnlijk de beste maatstaf voor de populariteit bij verkiezingen. Het gaat om het percentage van kiezers (uit de kieskring) die een voorkeurstem voor de kandidaat heeft uitgebracht. Dat percentage kan op het aantal geregistreerde kiezers worden gebaseerd of op het aantal werkelijke kiezers. Deze tweede aanpak is accurater, aangezien werkelijke voorkeurstemmen worden vergeleken met werkelijk uitgebrachte stemmen. Vanaf 2014 verkiest WijBurgers dus de tweede aanpak. Het aantal mensen dat daadwerkelijk aan de verkiezingen heeft deelgenomen, is echter moeilijker te vinden. Op de officiële website van de Directie van de Verkiezingen (FOD Binnenlandse Zaken) vinden we nog steeds (in april 2016) niet de brochures met de werkelijke deelname aan de verkiezingen van mei 2014.

Het absolute aantal voorkeurstemmen is geen goede methode om de populariteit te meten omdat het aantal kiezers tussen de kieskringen sterk verschilt. Dan vergelijken we appelen met peren. Voor de Europese verkiezingen bevat de Vlaamse kieskring 4.792.762 kiezers. Voor de gewestelijke verkiezingen bevat de kieskring van Neufchâteau-Virton 83.757 kiezers.

De Politieke Databank is voor zover wij weten de enige tool waarmee je politici op basis van hun electorale successen kan selecteren. Onder de 27 selectiecriteria vind je de electorale penetratiegraad. De filter baseert zich op de beste penetratiegraad die de kandidaat sinds 2009 heeft behaald.

De populairste politici bij de federale verkiezingen

Op het podium staan:

1. (N-VA): voorzitter van de N-VA en burgemeester van Antwerpen. Bij de federale verkiezingen van 2014 behaalde hij op 43-jarige leeftijd 314.650 voorkeurstemmen of een penetratiegraad van 26,5 % in provincie Antwerpen.
2. (PS): burgemeester van Bergen. Zijn aantal voorkeurstemmen zakte echter met 11 % tussen 2010 en 2014. Zijn score in de verkiezingen (kieskring Henegouwen) daalde van 203.758 naar 181.964 stemmen. De functie van eerste minister geeft veel bekendheid, maar garandeert geen winst aan populariteit. De penetratiegraad bedroeg in 2014 22,4 %.
3. Benoît Lutgen (cdH): burgemeester van Bastogne, heeft zich voor de federale verkiezingen in de provincie Luxemburg aangeboden. Daar heeft hij zijn score licht verbeterd en kwam in 2014 op 36.340 stemmen of een penetratiegraad van 19,7 %.

Bij de Franstaligen alle categorieën samen

Onder de 17 kandidaten van 2014 die tussen 2009 en 2014 een score hoger dan 10 % hebben behaald, moeten we twee categorieën onderscheiden: (i) degenen die minister, partij- of parlementsvoorzitter zijn of zijn geweest en (ii) degenen die hun voordeel hebben gehaald uit de kleine omvang van de kieskringen voor de Waalse gewestverkiezingen.

De uitzonderingen zijn:

• François Bellot (MR): burgemeester van Rochefort. Bij de laatste gewestverkiezingen verdubbelde hij zijn score en bereikte hij een penetratiegraad van 12,31 % in de kieskring van Dinant – Philippeville.
• Frédéric Daerden (PS): burgemeester van Herstal met een atypisch profiel. In 2009 is hij als lid van het Europees Parlement opgedoken. Toen kon je je tegelijkertijd op de Europese als de gewestlijsten aanbieden. Hoewel hij bij de gewestverkiezingen de opmerkelijke score van 63.580 stemmen (penetratiegraad van 15,4 %) had behaald, bedroeg de penetratiegraad bij de laatste federale verkiezingen nog 4,5 % in de provincie Luik.

Het leidende trio (Franstaligen, alle categoreën samen) bestaat uit:

1. Elio Di Rupo (PS), 181.964 stemmen, penetratie 22,4%.
2. Paul Magnette (PS): titelvoerend burgemeester van Charleroi, heeft zich bij de gewestverkiezingen van 2009 en 2014 aangeboden in de kieskring van Charleroi. Zijn electorale penetratiegraad is van 13,4 % naar 20,2 % gestegen. In 2014 behaalde hij bijna 50.000 voorkeurstemmen.
3. Benoît Lutgen (cdH), 36.340 stemmen of een penetratiegraad van 19,7 %.

Bij de Nederlandstaligen, alle categorieën samen

De 19 kandidaten van 2014 die tussen 2009 en 2014 een score boven de 10 % hadden, zijn allen Europees commissaris, minister, partij- of parlementsvoorzitter (geweest). De enige uitzondering is mevrouw Frida Brepoels.

In termen van populariteit staat dit trio op kop:

• Bart De Wever (N-VA), 314.650 voorkeurstemmen, penetratie 26,5 %.
• Maggy De Block (Open VLD): federaal minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid. Bij de federale verkiezingen van 2014 bereikte ze op 51-jarige leeftijd met 131.713 stemmen in de kieskring van Vlaams-Brabant een penetratiegraad van 18,5 %.
• Liesbeth Homans (N-VA): viceminister-president van de Vlaamse Regering. Bij de gewestverkiezingen steeg ze razendsnel van 7.195 stemmen in 2009 naar 163.502 stemmen in 2014 of een penetratiegraad van 13,9 % in de provincie Antwerpen.

In de categorie van niet-verkozen Nederlandstaligen

We hebben 22 niet-verkozen kandidaten gevonden met een penetratiegraad die tussen 2009 en 2014 de 2,2 % overschreed. Ze zijn als volgt verdeeld: N-VA (7), CD&V (7), sp.a (3), Open Vld (2), Vlaams Belang (2), Groen (1), LDD (1).

Het leidend trio:

• Frida Brepoels (N-VA): burgemeester van Bilzen en voormalig lid van het Europees Parlement. Ze is slachtoffer van de devolutieve kracht van de lijststemmen. Terwijl ze voor de federale verkiezingen op de 12de plaats van de lijst van Limburg stond, heeft ze 26.489 stemmen behaald, meer dus dan haar verkozen lijstgenoot. Penetratiegraad 4,5%.
• Jean-Marie Dedecker (LDD) is slachtoffer van de kiesdrempel van 5 %; partijen die minder halen, kunnen geen verkozenen hebben. Het is waar dat zijn partij een sterke daling heeft gekend. Tussen de gewestverkiezingen van 2009 en de federale verkiezingen van 2014 is zijn persoonlijke score van 54.921 naar 17.774 stemmen in de provincie West-Vlaanderen gezakt. Hiermee evolueert zijn penetratiegraad van 6,04% naar 2,08%.
• Gerald Kindermans (CD&V) was lid van het Vlaams Parlement en vervolgens van de Kamer tot in 2014. Zijn populariteit is sterk gedaald. Bij de federale verkiezingen van 2010 was hij 3de op de lijst van CD&V voor Limburg. Hij stond op een verkiesbare plaats en heeft 26.682 stemmen behaald, goed voor een penetratiegraad van 4,33 %. In 2014 stond hij echter niet meer op een verkiesbare plaats in de lijst CD&V. Zijn penetratiegraad is naar 1,98 % gezakt. Door het krimpend succes van de CD&V had hij in 2012 al de post van burgemeester van Heers verloren. Hij heeft zijn politieke carrière altijd met een minieme activiteit als advocaat verzoend. Ervan uitgaande dat de carrière van een parlementslid gemiddeld twee ambtstermijnen duurt, wou hij niet financieel afhankelijk zijn van zijn politiek succes.

In de categorie van niet-verkozen Franstaligen

We beschouwen hier de kandidaten in de Europese, federale en gewestverkiezingen van mei 2014. We hebben 20 niet-verkozen kandidaten gevonden met een penetratiegraad van meer dan 5 %. 12 zijn er van cdH, 6 van MR en 2 van PS. Daaruit kunnen we afleiden dat de kracht van cdH eerder bij haar kandidaten ligt dan bij de partij zelf.

Het trio op kop bestaat uit:

• Richard Fournaux (MR) met 11.327 stemmen in de gewestverkiezingen in de kieskring van Dinant-Philippeville
• Anne Laffut (MR) met 7.012 stemmen in de gewestverkiezingen in de kieskring van Neufchâteau-Virton
• Patrick Adam (PS) met 6.115 stemmen in de gewestverkiezingen in de kieskring van Neufchâteau-Virton.

Laatste overwegingen

Het is gemakkelijker om de electorale penetratie in een kleine kieskring te verhogen. De kieskringen voor de Waalse gewestverkiezingen zijn echter bijzonder klein omdat sommige provincies in vieren gedeeld zijn. Daarom stellen we dus voor die verkiezingen hogere penetratiegraden vast.

Kiezers moeten echter opletten voor kuddegedrag of het nabootsingsfenomeen: “aangezien een heleboel mensen die en die vertrouwen, vertrouw ik die ook”. Bij de federale verkiezingen van 2007 heeft de krant De Standaard een evaluatie van de ministers gepubliceerd en heeft een score van rond de 29 % aan Marc Verwilghen gegeven. De krant Le Soir gaf hem 2 %. Dat betekent dat de journalisten die zijn gespecialiseerd in politiek zijn beleid rampzalig achtten. Dat heeft hem niet tegengehouden om 62.443 voorkeurstemmen voor de Senaat te behalen (penetratiegraad van 1,5 %). Marc Verwilghen leefde van een ‘electorale uitkering’ die hij haalde uit zijn mediaprestaties tijdens zijn voorzitterschap van de Parlementaire Onderzoekscommissie Dutroux-Nihoul in 1996.

Een goede kiezer keurt zijn verkozenen. De transparantietools die WijBurgers heeft ontwikkeld, willen de kiezer helpen bij het vervullen van die nobele taak.

Jean-Paul Pinon, 22 april 2016