Geplaatst op 20/09/2018 in Een betere werking van de democratie, geen categorie, Non classé @nl.

Eén van de voordelen van het platform WijBurgers is dat elke kandidaat een zekere zichtbaarheid krijgt, dankzij een gratis webpagina. Als u antwoordt op de vragenlijst van de KiesWijzer wordt u opgenomen in de rangschikking die WijBurgers aan de kiezers voorlegt.

Uw deelname gebeurt online in drie stappen: (1) uw toevoeging in PoliticiansOnline. Kijk op www.PoliticiansOnline.be/nl of u er al bent ingeschreven. (2) Wanneer u ingelogd bent in uw profiel, verschijnt een tabblad “Kandidaat 2019”. Daar kunt u aanduiden waar u kandidaat bent. (3) Op hetzelfde tabblad verschijnt dan een vragenlijst. Om opgenomen te worden in de KiesWijzer moeten ALLE vragen beantwoord zijn.

Nieuwe kandidaten vinden rechtstreeks een formulier via volgende link
 

Deze hyperlink werkt echter niet op alle computers. Een veiligere toegang vraagt volgende stappen:

• Ga naar welkom pagina: politiciansonline.be/nl
• Bovenaan rechts, klikt u op : Login
• Beneden klikt u op: “Ik verschijn niet in de databank: mij toevoegen”

Geplaatst op 13/09/2018 in Een betere werking van de democratie, geen categorie, Non classé @nl, WijBurgers.

Persmededeling

In samenwerking met een aantal media bereidt WijBurgers de KiesWijzer voor. Deze applicatie heeft als doel de kiezer de kandidaten van zijn gemeente te leren kennen en inzicht te krijgen in hun politieke standpunten. Kandidaten worden verzocht zich aan te melden via het platform van WijBurgers.

De KiesWijzer is een internettool die de antwoorden van politieke kandidaten registreert op een vragenlijst die speciaal is ontworpen om hun politieke profiel te identificeren. Vóór de verkiezingen wordt de kiezer uitgenodigd om dezelfde politieke vragenlijst in te vullen. De KiesWijzer vergelijkt de politieke standpunten van de kiezer met die van de kandidaten en geeft iedere kandidaat een score. Vervolgens krijgt de kiezer de lijst met kandidaten in volgorde van politieke gezindheid. Een videoclip van 2 minuten stelt het concept voor op Youtube.

‘Voting Advice Applications’ (VAA) worden steeds populairder. In Nederland zijn tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2017 de drie voornaamste stemhulpsystemen samen 9,9 miljoen keer geraadpleegd. Voor de Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 schaften maar liefst 44 steden en gemeenten een VAA aan voor hun bevolking.

WijBurgers vzw heeft de KiesWijzer ontwikkeld dat wordt verspreid via een consortium van meerdere media, Metro en Knack.  De KiesWijzer is de enige VAA in België waarmee de kiezer kandidaten kan selecteren (dus niet alleen partijen of lijsttrekkers). De tool is vanaf 5 oktober voor de kiezer beschikbaar op de website van de mediapartners of op die van WijBurgers (www.KiesWijzer2018.be).

De KiesWijzer is vele malen interessanter dan verkiezingsborden! Die laatste zijn volstrekt onrechtvaardig omdat ze maar een beperkt aantal kandidaten voorstellen. In PoliticiansOnline, die aan de KiesWijzer is gekoppeld, kan iedere kandidaat zich gratis voorstellen op een webpagina die speciaal is ontworpen voor en door de kiezer.

Het is de eerste keer dat er een KiesWijzer voor de gemeenteraadsverkiezingen wordt ontwikkeld. De gebruiker geeft zijn postcode op. Na afloop van de procedure ontvangt hij twee rangschikkingen: de kandidaten van zijn gemeente en de kieslijsten. Door op de naam van een kandidaat te klikken, opent de gebruiker de webpagina waarop de kandidaat de mogelijkheid heeft om onder andere zijn vier politieke prioriteiten en drie persoonlijke successen te vermelden.

Bericht aan de kandidaten!

Opdat de KiesWijzer een kandidaat kan opgeven in de rangschikking aan de kiezer moet de kandidaat wel de vragenlijst van de KiesWijzer hebben ingevuld. WijBurgers neemt een aantal initiatieven om kandidaten in haar databank op te nemen, maar het is in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de kandidaten zelf om zich in te schrijven.

Financiering van de KiesWijzer

WijBurgers draagt de kosten van de tool. Ze heeft daarvoor geen enkele subsidie ontvangen. Hoewel het grootste deel van het werk wordt gedaan door vrijwilligers, worden burgers verzocht om het initiatief te steunen. Die oproep is des te dringender omdat WijBurgers het slachtoffer was van computersabotage waardoor ze gedwongen werd haar website volledig herop te starten. Giften kunnen gestort worden op het nummer: BE16 7350 3219 3274.

Over WijBurgers

WijBurgers positioneert zich als Test-Aankoop van de kiezer, Wikipedia van politici, instituut voor burgereducatie en observatorium van het openbaar bestuur. Een van de tranparantietools op internet is PoliticiansOnline. Met meer dan 8400 geregistreerde politici gaat het om de grootste, openbaar toegankelijke ‘kruispuntbank’ van politici. Een twintigtal verenigingen zijn effectief lid, waaronder Test-Aankoop.

Brussel, 13 september 2018.

Geplaatst op 19/06/2018 in De overheidsfinanciën begrijpen, geen categorie, Non classé @nl.

Het gebrek aan financiële transparantie van de politieke partijen komt vaak ter sprake. Hier zien we hoeveel iedere partij heeft ontvangen, wat de wet aangeeft en wat de belemmeringen voor transparantie zijn. Is het financieringsstelsel democratisch? Is de financiering gerechtvaardigd ?

In een tabel vatten we alle rekeningen samen van de partijen die subsidies ontvangen. Een eerste les is het totale aantal subsidies aan de partijen: 65,3 miljoen euro in 2013. De drie grootste begunstigden zijn: de PS (9,95 miljoen), de N-VA (9,33 miljoen) en CD&V (7,62 miljoen). De federale subsidies vertegenwoordigen ongeveer 6,6 euro per stem die de partij tijdens de verkiezingen heeft weten te bemachtigen. Alle partijen schommelen rond dat bedrag, behalve de kleine partijen (PTB, PP enz.) die niets krijgen.

In 2014 zijn sommige regels over de financiering van de partijen in het kader van de Zesde Staatshervorming veranderd. De onderzoekers die de gevolgen hebben berekend, schatten dat de partijen algemeen 4 miljoen per jaar meer zullen ontvangen. Die bevinding wordt echter betwist door … de partijen.

De wet van 4 juli 1989 schrijft een transparantieverplichting voor aan de partijen die een federale dotatie ontvangen. Zij moeten een vzw aanduiden en dat verzamelpunt van subsidies moet bij het parlement een gefundeerd financieel rapport indienen. De kenmerkende elementen zijn de overkoepelende vzw van de partij, de studiedienst, de parlementaire politieke groepen, eventueel de politieke groepen binnen de provincieraden en de arrondissementele afdelingen van de partij. Die rekeningen worden in de parlementaire stukken gepubliceerd.

Toen hij voorzitter van de Kamer was, heeft dhr. Herman Decroo de wet van 23 maart 2007 opgesteld die de wet van 27 juni 1921 betreffende de vzw’s wijzigt. Op zijn voorstel worden de vzw’s van de politieke partijen vrijgesteld van de verplichting om hun rekeningen in te dienen net zoals de andere. Dhr. Decroo beroept zich op juridisch-technische problemen: een gebrek aan harmonisatie van de twee wetteksten die de publicatie van de rekeningen van de politieke vzw’s regelt. Hij erkent dus de slechte kwaliteit ervan. In plaats van de kwaliteit te verbeteren, creëert hij echter een opvallende uitzondering ten voordele van de partijen. Daarmee verergert hij de toestand. Zo treedt hij tot de categorie van politici toe die de bevolking regels opleggen waarvan ze zichzelf vrijstellen. Het feit dat die wet van 23 maart 2007 unaniem werd aanvaard, steekt. Dat alles zal echter weinig zoden aan de dijk hebben gezet, want gestimuleerd door de Raad van Europa werd de wet ondertussen gewijzigd. Zo moesten de partijen vanaf 2015 worden verplicht om hun balansen en resultatenrekeningen van ieder element afzonderlijk te publiceren, bovenop de geconsolideerde balans.

Opdat een werkelijke transparantie wordt verzekerd, moeten volledige gegevens op een gemakkelijk toegankelijke en begrijpelijke manier aan het publiek worden voorgesteld. Er werd echter vastgesteld dat geen enkele website van geen enkele partij de rekeningen voorstelt. Op internet hebben we geen gebruikersvriendelijke website gevonden die op permanente basis over de rekeningen informeert. WeCitizens stelt zich kandidaat om daarvoor te zorgen mits ze de middelen vindt om zulke dienst mee te financieren.

Partijen zonder parlementslid krijgen geen subsidies. De belemmeringen van het huidige bestuur maken het moeilijk, zelfs heel moeilijk om een nieuwe partij op te richten: een kiesdrempel van 5% in de kieskring om aanspraak op een zetel te maken en om dus een minimum aan subsidies te mogen ontvangen. Daar komt bij dat de kieskringen in Wallonië heel klein zijn. Voor de kieskring Neufchâteau – Virton zijn er slechts twee zetels in het Waals parlement. Moeilijk dus voor een kleine partij om er een zetel te bemachtigen …

Daar komt bij dat bepaalde subsidies alleen worden toegekend aan partijen met een ‘politieke groep’ die uit voldoende parlementsleden bestaat waardoor kleinere partijen daarvan dus ook worden beroofd. Men kan zich afvragen of het niet eenvoudiger en democratischer is om alle subsidies naar rata van het aantal behaalde stemmen toe te kennen.

De enige subsidie die wettelijk verankerd is, is de federale dotatie. Andere vormen van overheidssubsidies zijn voornamelijk door verordeningen en besluiten van het bureau van de verschillende parlementen geregeld. Die zijn veel minder transparant.

Essentiëler is de vraag of het niet logischer is dat de partijen van de bijdragen van hun leden leven. Zoals onze tabel weergeeft, worden de partijen gemiddeld naar rato van 3% door de bijdragen van hun leden gefinancierd. Als zij er zijn om de belangen van de burgers te verdedigen, zouden zij dan niet in staat moeten zijn om hun troepen te mobiliseren? Zijn we niet bezig de bevolking tot maatschappelijke assistenten te bekeren die niet in staat zijn om een cent aan een doel te spenderen? Is de breuk tussen burger en politiek niet onder andere afkomstig van die onafhankelijkheidstoestand die de partijen ten opzichte van de bevolking hebben bekrachtigd? Het is gemakkelijker geld in de vorm van belastingen afhandig te maken dan om de mensen voor openbare aangelegenheden warm te maken en hen ervan te overtuigen zich niet te ontzien.

Jean-Paul Pinon, 2 januari 2016

Geplaatst op 23/02/2018 in Een betere werking van de democratie, Non classé @nl.

1. Stem voor individuen.

In (bijna) alle partijen zijn er goede of middelmatige kandidaten op het vlak van competenties, toewijding, integriteit enz. Wegens de verwatering van verantwoorde­lijkheden is het moeilijker om een partij aansprakelijk te stellen dan individuen.

2. Stem enkel voor transparante kandidaten.

Door te stemmen voor een kandidaat verleent u hem potentieel een aanzienlijke macht, over de maatschappij en dus over u. Indien hij weigert te antwoorden op onze vragen of indien hij zich verzet tegen de publicatie van pertinente informatie in onze politieke databank, verdient hij dan uw vertrouwen? Een integere en competente kandidaat heeft er alle belang bij om transparant te zijn.

3. Kies voor de kandidaten die het best aansluiten bij uw politiek profiel.

U zult individuen vinden die dichter staan bij uw overtuigingen dan het (soms veranderende) gemiddelde van de partij. Dankzij de door WijBurgers ter beschikking gestelde Kieswijzer, is het makkelijk om de kandidaten naar uw hart te vinden! Zelfs als u reeds beslist hebt voor welke partij u gaat stemmen, dan nog is het belangrijk de Kieswijzer te raadplegen, om de geschikte kandidaten te selecteren.

4. Vorm u een idee van de professionele competentie en integriteit van de kandidaat.

Werp een blik op de fiche van de kandidaat in de politieke databank voor een interessante indruk. Stelt u vast dat belangrijke gegevens ontbreken in de politieke databank, verwittig dan WijBurgers, met aanduiding van uw bronnen.

5. Stem indien mogelijk voor meerdere, goed gekozen kandidaten.

Kies binnen de grenzen van de kiesvoorschriften voor alle kandidaten die uw voorkeurstem verdienen. U kunt binnen eenzelfde lijst kiezen voor alle kandidaten die u wilt.

6. Bespreek het resultaat van uw onderzoek rond u.

De stemming is geheim ter bescherming van de kiezer, maar niemand is verplicht om zijn stem geheim te houden! Door ideeën te bespreken met anderen begeeft u zich goed voorbereid naar het kiesbureau.

Geplaatst op 16/12/2017 in Een betere werking van de democratie, Non classé @nl.

De gemeenten bestrijden als eerste radicalisering, zij bestraffen onbetamelijk gedrag en pakken de diefstal aan van auto’s, fietsen enz. De gemeentebesturen beschikken daarvoor over een heus apparaat, dat verder reikt dan de politie. Focus op repressie of preventie? Dat is vaak het dilemma waar lokale verkozenen voor staan.

Gemeentelijke administratieve sancties (GAS)

Op grond van de wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties kunnen gemeenteambtenaren sancties opleggen voor overlast of kleine misdaad. Lokale mandatarissen maken de wet niet, maar kunnen besluiten er geen gebruik van te maken. Burgers zijn betrokken in die keuze. Tegenstanders van die wet willen de scheiding der machten tussen de uitvoerende en de rechterlijke macht behouden. Voorstanders van de wet willen voorkomen dat de rechterlijke macht wordt gehinderd door “futiliteiten”. Door de procedure te compliceren, wordt ze traag en duur voor de belastingbetaler. Dat ontmoedigt de overheid om misdaden te bestraffen. Verhoging van de straffen, met name boetes, kan burgers ervan weerhouden dergelijke overlast te plegen.

Op vergelijkbare wijze, maar over een ander onderwerp, wordt ook het debat aangesneden over de leeftijd waarop gemeenten hun burgers kunnen bestraffen die zich schuldig hebben gemaakt aan een vergrijp. Op 24 juni 2013 nam Joëlle Milquet, toenmalig minister van Binnenlandse Zaken, de wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties aan die de gemeentelijke autoriteiten machtigt om jongeren die de volle leeftijd van 14 jaar hebben bereikt administratief te straffen (tegen 16 jaar voordien).[1] De gemeente zal echter eerst de jeugdinstanties of -organen moeten raadplegen alvorens een sanctie op te leggen en zal ook contact moeten opnemen met de ouders of voogden van de jongere. Het debat over het nut van een dergelijke hervorming wordt tot op vandaag gevoerd, waarbij sommigen beweren dat 14 jaar veel te jong is om administratief te worden bestraft. Deze wet, die uit de voormalige regering-Di Rupo is voortgekomen, wordt nu gesteund door de MR. Die partij wil in haar nieuwe programma voor de gemeenteraadsverkiezingen het gebruik van sancties tegen 14-jarigen veralgemenen, met maatregelen die aangepast zijn aan de leeftijd en de specifieke situatie van de dader.[2]

Alternatieve straffen

Nog steeds in verband met de GAS rijst de vraag betreffende de straffen. Moet er meer gebruik worden gemaakt van taakstraffen, ook wel gemeenschapsdienst genoemd? Wanneer een gemeente een GAS oplegt, moet de veroordeelde persoon een boete betalen en kan het hem verboden worden zich naar een bepaalde plaats in de gemeente te begeven.[3] Het debat over het belang om die mensen werken van algemeen nut op te leggen, is nu gaande. In plaats van de administratieve boete heeft de wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke adminisratieve sancties gemeenten toegestaan om personen, die zich schuldig hebben gemaakt aan een overtreding, voor te stellen vrijwillig te kiezen voor het verlenen van gemeenschapsdienst, die bestaat uit een opleiding of een werkzaamheid van algemeen nut.[4]

Avondklok

Gemeenten mogen ook een avondklok gebruiken als zij dat nodig achten. Hoewel er in sommige gevallen geen kritiek is op het gebruik ervan, wordt een avondklok voor jongeren soms sterk aangevochten. Een veelgehoorde kritiek is dat zulke avondklok jongeren stigmatiseert, waardoor delinquenten met probleemloze jongeren worden geassocieerd. Het officiële jongerenorgaan in de Franse gemeenschap stelt: “Dit soort maatregelen is geen valide reactie op de opbouw van onze samenleving: ze is anti-pedagogisch, ongepast, contraproductief en creëert een klimaat van angst en onnodige spanning“.[5]

Straathoekwerkers

Of het nu voor jongeren of volwassenen is, preventie, dialoog en overleg tussen verschillende maatschappelijke groepen zijn ontwikkelingen die gemeenten in overweging moeten nemen. Daarom huren sommige gemeenten straathoekwerkers in, niet te verwarren met vredesbewaarders. De eerstgenoemden zijn er om sociale banden binnen de gemeente te bevorderen. Ze zijn ter plaatse aanwezig om de bewoners te helpen, voor te lichten en oplossingen te bieden. Een vredesbewaarder is op straat aanwezig om slecht gedrag te ontmoedigen. Zijn optreden bevordert de openbare veiligheid, maar de straathoekwerker vermindert het risico op problemen door de wederzijdse mededeling in de gemeente te bevorderen.

Het nadeel is dat dat de kosten voor de gemeente verhoogt. Het vereist opleiding, organisatie … en er is nog steeds een risico op overlapping tussen het werk dat beide ambtenaren leveren. De gemeente moet de optie ‘straathoekwerker’ afwegen tegen een gestructureerde samenwerking met burgerinitiatieven. De gemeente kan bijvoorbeeld periodiek oproepen tot het indienen van projecten om de beste vervolgens te selecteren en te subsidiëren. Maatschappelijke organisaties hebben het vermogen om vrijwilligers te mobiliseren. Daardoor kunnen ze meer resultaat boeken met minder kosten voor de gemeente.

Fietsendiefstal

Vooral in Vlaanderen, waar tien keer zoveel fietsen worden gestolen als in Wallonië, komt fietsendiefstal het vaakst voor. Het is moeilijk om een precies cijfer te geven over het aantal diefstallen, aangezien naar schatting maar 28 % van de slachtoffers de diefstal meldt. Er zijn echter wel meer dan 30.000 klachten per jaar. Er zijn al verschillende maatregelen genomen om dat probleem aan te pakken. Een eerste voorbeeld in de Franse gemeenschap is Bicycode, waarbij de fiets van een specifieke markering wordt voorzien. Zo wordt het gemakkelijker om de fiets terug te vinden wanneer hij wordt gestolen en kan de eigenaar bewijzen dat het zijn fiets is.[6]

Op gemeentelijk niveau lijkt er weinig gedaan te zijn. In Brussel is een depot voor gestolen fietsen opgericht. Elke gevonden fiets kan gedurende drie maanden teruggevraagd worden. Na die periode wordt hij eigendom van de gemeente.[7] Lokfietsen voorzien van gps werden in de hoofdstad geplaatst om dieven in de val te lokken. Volgens een studie van de Universiteit van Tilburg, waarbij een dergelijk systeem in andere gemeenten werd geplaatst, is het aantal gemelde fietsendiefstallen met meer dan 40 % gedaald.

Radicalisering

Gemeenten staan als autoriteit het dichtst bij de contactpunten voor radicalisering en zijn daarom het best geplaatst om de achterliggende oorzaak van het probleem aan te pakken. Zij kunnen bijvoorbeeld onderzoek van de reële verblijfplaats laten uitvoeren om na te gaan of een persoon nog steeds in zijn officiële woonplaats verblijft. Zo niet, dan kunnen zij de ambtshalve verwijdering van burgers uit bevolkingsregisters gelasten, waardoor hun politieke en sociale rechten worden beperkt.

Een gemeente die vooruitloopt om het fenomeen onder controle te krijgen, is Moeskroen. In de afgelopen jaren hebben de lokale overheden een plan (Fréro’s genaamd, voor formation, réseau, échange, radicalisme, orientation en solidarité of opleiding, netwerk, uitwisseling, radicalisme, oriëntatie en solidariteit) opgesteld om radicalisering  te bestreiden. Het bestaat uit drie actiepunten. Het eerste punt bestaat erin het debat aan te wakkeren tussen professionals en jongeren, met name door scholen uit te nodigen om het toneelstuk Jihad te bekijken, gevolgd door een conferentiedebat. Het tweede punt betreft de opleiding van gemeentepersoneel en het derde punt betreft de samenwerking tussen naburige steden.

Bovendien riepen verscheidene gemeenten begin dit jaar op tot meer uitwisseling van informatie vanuit hogere bestuursniveaus. Zo moest Ivan Mayeur, toenmalige burgemeester van Brussel, op 31 december 2015 het vuurwerk annuleren zonder enige uitleg van de federale overheid, wat tot onnodige spanningen tussen de overheidsniveaus kan leiden.

Jonathan Jacquemart, 16 december 2017

[1] Wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties van 24 juni 2013, hoofdstuk 2.

[2] MR, « Elections locales 2018: programme général », p. 26.

[3] Wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties van 24 juni 2013, titel III.

[4] Wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties van 24 juni 2013, art. 10.

[5] CONSEIL DE LA JEUNESSE, Couvre-feu à Andenne, les jeunes encore victimes ! [online], http://www.conseildelajeunesse.be/couvre-feu-a-andenne-les-jeunes-encore-victimes/ (geraadpleegd op 26-10-2017).

[6] BICYCODE, La FUB [online], https://www.bicycode.org/infos.rub-1/la-fub.rub-4/ (geraadpleegd op 16-12-17).

[7] Gevonden fietsen, http://www.gevondenfietsen.be/brussel/gevonden-fietsen-4  (geraadpleegd op 1/3/2018).

Geplaatst op 25/10/2017 in Een betere werking van de democratie, Non classé @nl.

Noodzakelijkheid

We zien burgers twee houdingen aannemen tegenover herhaalde schandalen zoals Optima (Gent), Kazahgate (Ukkel), Publifin (Luik), PubliPart[1] (Gent), Samusocial (Brussel) enz. Sommigen hebben daaruit de conclusie getrokken dat ‘alle politici corrupt zijn’, hebben de deur dichtgeslagen en zijn daarop hun interesse voor de politiek nog meer verloren. Een kleiner aandeel verenigt zich om het algemeen belang beter te verdedigen. Degenen die de moeite hebben genomen om deze eerste regels te lezen, maken waarschijnlijk geen deel uit van de eerste groep. Met de volgende overwegingen hopen we van hen actievere burgers te maken. Sterker nog, er zal nooit sprake zijn van een gezonde democratie als de burger geen belang stelt in het overheidsoptreden.

Officiële controles

Overheidsuitgaven zijn wettelijk geregeld. Zij moeten eerst in een begroting worden opgenomen die de democratische instellingen goedkeuren: parlement, gemeenteraad enz. Vaak moet de overheid een aanbesteding uitschrijven. De goedkeuring van een concrete uitgave, het betalingsbevel en de betaling verlopen volgens gereguleerde procedures, waardoor het uitvoerend orgaan de verantwoordelijkheid op zich kan nemen.

Voor iedere uitgave moet de Inspectie van Financiën vooraf toestemming geven. De opdracht van de inspecteurs van financiën is vergelijkbaar met een audit. Zij hebben een tamelijk ruime bevoegdheid inzake de controle van overheidsinkomsten en –uitgaven en worden in het bijzonder aangemoedigd om voorstellen te doen om de financiële toestand van de betrokken administraties (federale regering en gefedereerde entiteiten) te verbeteren[2].

Het Rekenhof heeft in de eerste plaats de verantwoordelijkheid om de regelmatigheid van de overheidsrekeningen te beoordelen. Vervolgens ziet het toe op de inzet van de openbare middelen die worden gebruikt door ordonnateurs, overheidsbedrijven en private organisaties die staatssteun ontvangen. Tot slot infromeert het het parlement, de regering en de bevolking over de conformiteit van de rekeningen. De controles van het Rekenhof betreffen de uitgaven en ontvangsten van de federale, gewestelijke en gemeenschapsregeringen alsook de permanente afvaardigingen van de provincies.[3]

Officiële controles bieden weliswaar geen algehele oplossingen, mede omdat de scheiding tussen de controleur en de gecontroleerde soms onvoldoende gewaarborgd is.

De burgers betalen dus aanzienlijke sommen geld om al die controlemechanismen in stand te houden. We moeten erkennen dat de algemene resultaten daarvan positief zijn. Er zijn evenwel nog altijd te veel afwijkingen die het gevolg zijn van nalatigheid van controleurs of van complexe strategieën om aan de controles te ontsnappen.

Straffeloosheid

We wijzen onder andere op twee omstandigheden die straffeloosheid en dus misbruik bevorderen. Ten eerste is er de verwatering van de verantwoordelijkheden. Bij beslissingen zijn meerdere collegiale organen betrokken zodat iedereen zich achter een instelling kan verschuilen; niemand is dus nog voor niets verantwoordelijk. Ten opzichte van individuele politici is de ‘burgerstraf’ onbestaande (of ineffectief). Zolang de partij de politicus dekt, kan hij zich bij de uitoefening van zijn politieke mandaat ernstige nalatigheid, misbruik of onbekwaamheid veroorloven.

Een andere factor van straffeloosheid is de discretionaire bevoegdheid van de besluitvormer. Bestuurders zijn geen robots, maar mensen die voortdurend afwegingen maken tussen elkaars belangen. Het is dus mogelijk om binnen de wettelijke vormen misbruik te plegen (en dat kan om een budget van miljarden euro gaan) en tegen iedere gerechtelijke vervolging beschermd te zijn.

Paul Meulemans, voormalig commissaris bij de Federale Politie en hoofd van de Centrale Dienst voor de Bestrijding van Corruptie is van mening dat corruptie bij ambtenaren een meerkost van ongeveer 20 % op overheidsopdrachten genereert. In dat geval verliezen de belastingbetalers ongeveer 4 miljard euro per jaar[4], ofwel 1.090 euro per gemiddeld gezin.

Hieronder bespreken we de controlemechanismen waarover de burgers beschikken.

Alledaagse transparantie via de pers

De menselijke natuur zet mensen ertoe aan het eigenbelang boven het collectieve belang te stellen. Door opvoeding kunnen we die neiging corrigeren door verschillende vormen van altruïstisch of religieus geïnspireerde idealismen door te geven. Politici hebben de plicht om voorrang te geven aan het algemeen belang aangezien de kiezer hen heeft gekozen om dat te doen en aangezien ze worden vergoed om het algemeen belang te dienen.

Transparantie fungeert als middel wanneer idealisme en plichtsbesef ontbreken. Transparantie verkleint de afstand tussen het persoonlijke en collectieve belang. Als de mandataris het algemeen belang schaadt, dan is dat immers geweten en kan dat zijn politieke carrière benadelen. Voorzichtig­heidshalve voorkomt de mandataris dan ook misbruik.

We stellen vast dat sommige politici zich als gevolg van mediacampagnes gedwongen voelen om ontslag te nemen. Het doet ons plezier dat de pers daarin een regulerende rol speelt, maar het mechanisme is erg zwak. Het kan niet dagelijks worden gebruikt en is alleen van toepassing op gewichtige dossiers. Als u in een wervings- of benoemingsprocedure onrechtvaardig bent behandelt, rekent u maar best niet op de pers om het misbruik aan de kaak te stellen.

Bovendien is de straf soms erg licht. De zaak-Donfut is typerend. In mei 2009 trad Didier Donfut af als minister en trok hij zich terug uit de socialistische kiezerslijst. Hij werd er immers van verdacht via een eenmansbedrijf een jaarlijkse vergoeding van 160.000 euro te ontvangen van de intercommunale IGH (Intercommunale de Gaz du Hainaut). Dat had een belangenconflict kunnen vormen met zijn ministeriële functies. Een paar maanden later, op 27 oktober 2009, werd hij evenwel verkozen tot voorzitter van diezelfde organisatie dankzij de steun van de socialistische leden van de raad van bestuur, die de meerderheid vormden.

Ombudsman

U kunt gratis terecht bij de ombudsman. De federale of gewestelijke ombudsman zoekt een oplossing voor uw probleem in samenspraak met de administratie. Als uw klacht gegrond is, probeert hij de administratie ervan te overtuigen om de situatie recht te zetten zodat het probleem zich niet meer voordoet. Zo draagt uw klacht bij tot een efficiëntere administratie.

In 2016 heeft de federale ombudsman 4276 nieuwe klachten en 1732 informatieaanvragen ontvangen.[5] We vrezen dat veel burgers geen klacht indienen uit angst voor vergelding. Natuurlijk werkt het systeem beter als mensen moedig voor hun rechten opkomen.

Rechtvaardigheid

Ambtenaren moeten[6] bij de procureur des Konings de wanbedrijven en misdaden aangeven waarvan zij kennis hebben bij de uitoefening van hun ambt. Een soortgelijke verplichting geldt voor personen die getuige zijn van een aanslag op de openbare veiligheid of op het leven of eigendom van een individu.[7]

België heeft zich wel uitgerust om meldingen van sociale fraude te ontvangen[8], maar is luier als het op het opsporen van corruptie in overheidsdiensten aankomt.

Zoals hierboven vermeld, worden veel gevallen van misbruik niet vervolgd. Ofwel is dat omdat de discretionaire bevoegdheid waarover iedere besluitvormer beschikt, wordt misbruikt ofwel omdat het gerecht geen toegang heeft tot voldoende bewijsmateriaal. Bovendien worden veel aanklachten wegens gebrek aan middelen zonder gevolg geklasseerd.

Voor het indienen van een klacht duiken er twee obstakels op: de looptijd en de kosten. Stel dat een bedrijf ten onrechte van een overheidsopdracht wordt uitgesloten en failliet gaat door een gebrek aan bestellingen. Zes jaar later stelt de rechter hem in het gelijk, waar is dan de rechtvaardigheid? Wat de kosten betreft, zal hij worden bemoedigd door de verhaalbaarheid van de kosten en de honoraria van de advocaat waarbij de verliezer van de rechtszaak de winnaar een bedrag moet terugbetalen dat grotendeels de kosten dekt die de winnaar zelf aan zijn advocaat heeft moeten betalen.

Klokkenluider

De aanklacht wordt te goeder trouw en met goede bedoelingen ingediend: ze beoogt een situatie, een bedreiging voor het algemeen welzijn, het openbaar of het algemeen belang. Verraad is daarentegen geïnspireerd door hebzucht, haat of minachting.

De klokkenluider wordt vaak in verband gebracht met een aanpak die verder gaat dan de klacht bij de bemiddelaar of de procureur des Konings. Uiteindelijk, nadat hij tevergeefs heeft geprobeerd om een reactie te krijgen via officiële instanties, richt hij zich met zijn probleem tot een vereniging of een mediakanaal, soms tegen het advies van zijn superieuren. Vaak overtreedt de klokkenluider een geheimhoudingsplicht. Hij acht het noodzakelijk dat misdrijf te plegen om aan een veel ernstiger misbruik een einde te maken.

Toegang tot informatie

Burgers zijn zich niet altijd van hun rechten bewust om administratieve dossiers te raadplegen. De keerzijde van de medaille is dat administraties weigeren toegang te verlenen terwijl de burger die wel wettig opeist. Om te voorkomen dat de burger stelselmatig het slachtoffer wordt van een ongunstig machtsevenwicht, heeft de Franse vereniging Transparencia haar activiteiten in België opgestart. De burger stelt zijn vraag aan de overheidsinstelling via het internetplatform van Transparencia. Iedereen kan zien welke instellingen weigeren te antwoorden.

We zouden Transparencia als een democratisering van de parlementaire vraag kunnen beschouwen. Niettemin geldt administratieve transparantie van bestuurshandelingen alleen voor het verleden. De Politieke Databank biedt een oplossing om de politici over hun toekomstige plannen te bevragen.

Politieke Databank

We hebben gezien dat de pers een vorm van sociale controle teweegbrengt. Evenwel schrijft de pers vaak in een te geladen context of gaat ze overhaast te werk. De Politieke Databank van WijBurgers is een extra informatiekanaal. De gestructureerde informatie van de persoonlijke profielen kan worden aangevuld met hyperlinks naar artikels waarin het gedrag van politici bij specifieke gebeurtenissen worden beschreven. Individuele burgers en burgerbewegingen kunnen het initiatief tot ‘peilingen van de politiek’ nemen, d.w.z. (gesloten) vragen stellen aan betrokken politici.

Interpellatierecht

De burger mag de vergaderingen van de gemeenteraad bijwonen en daarop ook een vraag stellen.

Besluit

De menselijke aard maakt dat de controle op politici altijd noodzakelijk zal zijn. Er is altijd ruimte tot verbetering van de controles. Waaraan het misschien wel het meeste ontbreekt, zijn het verantwoordelijkheidsgevoel en de moed van degenen die controleren. Beste lezer, de controleur bent u in eerste instantie. Transparencia en WijBurgers zijn twee voorbeelden van burgers die de krachten bundelen om het algemeen belang te behartigen. Hun slagkracht is afhankelijk van de steun van het volk, met inbegrip van financiële ondersteuning.

Jean-Paul Pinon, 20 oktober 2017

[1] http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20170212_02726024: Dit moet u weten over het Vlaamse ‘PubliPart-schandaal’, Nieuwsblad, 13/2/2017

[2] Didier Batselé, Tony Mortier, Martine Scarcez, Manuel de droit administratif, n^o 965

[3] https://fr.wikipedia.org/wiki/Cour_des_comptes_(Belgique)

[4] De Morgen, 5 februari 2016, Corrupte ambtenaren kosten elk jaar 4 miljard euro

[5] Jaarverslag 2016 van de federale Ombudsman, p.144.

[6] Wetboek van Strafvordering, art. 29 en 30.

[7] Christine Guillain, 6 januari 2012, La portée et les limites de la dénonciation en matière pénale (in: Justice en ligne)

[8] Het Meldpunt voor Eerlijke Concurrentie gaat uit van de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD): https://www.meldpuntsocialefraude.belgie.be.

Geplaatst op 31/05/2017 in geen categorie, Non classé @nl, Referendum op volksinitiatief.

Politici zijn er om de belangen van de burger te behartigen. Er bestaan echter conflicten tussen de belangen van de burger, en de persoonlijke en collectieve belangen van de machtvoerders. Om deze conflictsituatie weg te werken, streeft Democratie.Nu voor de invoering van directe democratie. De meest voor de hand liggende vorm is de volksraadpleging. Maar Democratie.Nu wil een meer verregaande politieke omwenteling, inclusief een parlement met gelote burgers, en de rechtstreekse verkiezing van de uitvoerende macht. Wij mochten projectleider David Joëts interviewen.
 

Mijnheer Joëts, welke problemen wilt Democratie.Nu verhelpen?

Momenteel leven wij in een indirecte vertegenwoordigende ‘democratie’ met bitter weinig inspraakmogelijkheden voor de burgers. Wij leven niet – in tegenstelling van wat men doorgaans beweert – in een democratie, maar in een particratie.
 

Zestig jaar geleden was de burger veilig ingebed in de maatschappelijke zuilen. Hij dacht over de meeste zaken min of meer hetzelfde als zijn zuilgenoten. Op alle gebieden beschikte deze zuil over massaorganisaties die de individuele burger inbonden en het gezamenlijke groepsstandpunt uitdroegen, van vakbonden en kerken tot media en politieke partijen. De burger had vertrouwen in deze organisaties en voelde zich door hen vertegenwoordigd. Hij had weinig behoefte om zijn oordeel individueel te ontwikkelen.

Vanaf de jaren ’60 veranderde dit. Sindsdien zijn mensen zich in de eerste plaats als individu gaan ervaren en niet meer als groepswezen. Men heeft behoefte om zelf op individuele gronden standpunten over van alles en nog wat in te nemen, los van de ideologische, aan de voormalige zuilen gebonden sjablonen. Bovendien ervaren burgers het in toenemende mate als onvoldoende om hun stem af te geven aan volksvertegenwoordigers en zelf vier jaar lang niet mee te mogen praten. Men wil zelf meebeslissen.

Deze situatie vraagt om nieuwe politieke structuren, om een nieuwe invulling van het begrip democratie. In feite komt het erop aan om serieus werk te maken van de gelijkheid die het basisprincipe is voor het politieke en rechtsleven.

Wat is de visie van Democratie.Nu ?

Het oprichten van een nieuwe partij is voor Democratie.Nu géén oplossing, want ‘het systeem’ op zich is problematisch.

Zolang het volk niet zélf voor of tegen concrete wetten en wetsvoorstellen kan stemmen – zolang het volk niet over een wetgevende bevoegdheid beschikt en zolang er geen volkssoevereiniteit is – verandert er wezenlijk weinig. We vechten dan tegen de gevolgen en de symptomen; niet tegen de oorzaak.

Dit is ontnuchterend: mensen gaan met de beste bedoelingen de straat op en betogen tegen climate change, het gevoerde asielbeleid of tegen de aankoop van gevechtsvliegtuigen.

Hierdoor worden mensen evenwel afgeleid van het échte probleem en versplintert het maatschappelijke verzet. Alles begint met besef van gebrek aan democratie.

Ligt dé sleutel tot het oplossen van vrijwel alle maatschappelijke problemen nu nét niet in de invoering van de volkssoevereiniteit?

Misschien even dieper ingaan op het begrip volkssoevereiniteit ?

Democratie betekent letterlijk ‘volksheerschappij’. In een democratie wordt geen autoriteit boven de bevolking erkend; het volk is soeverein. De wetten hebben in een democratie autoriteit omdat degenen die de wetten moeten gehoorzamen, deze wetten op één of andere manier hebben goedgekeurd. Dit is door de Franse filosoof Rousseau verwoord als het ‘sociaal contract’: wetten zijn legitiem omdat het vrije afspraken zijn tussen gelijkwaardige en mondige burgers, die samen de rechtsgemeenschap vormen.

In een representatief stelsel als het onze is de volkssoevereiniteit echter niet gewaarborgd. Burgers kunnen niet anders dan eens in de vier jaar hun medebeslissingsrecht afdragen aan een klein groepje volksvertegenwoordigers, die vervolgens een monopolie op het beslissingsrecht hebben. Hierdoor kunnen structureel wetten tot stand komen die niet door de meerderheid gedragen worden. De bevolking kan weliswaar de verkozenen bij een volgende stembeurt niet herkiezen, maar ze kan met geen wettig middel voorkomen dat er besluiten worden genomen die de meerderheid van de burgers niet wil.

Om het representatieve stelsel toch democratisch te kunnen noemen, word er een beroep gedaan op de fictie van het ‘mandaat’. Burgers zouden in verkiezingen een mandaat geven aan het parlement. Dit is schijn, omdat het mandaat in feite afgedwongen is. Er wordt immers nooit aan burgers gevraagd òf zij wel willen mandateren, en zo ja onder welke voorwaarden.

Wat is uw strategie ?

Democratie.Nu wil de invoer van de volkssoevereiniteit realiseren via een ‘drievoudig pad’.

PISTE 1. Invoering van het Bindende Referendum Op Volksinitiatief (BROV)

Hiermee kan de bevolking rechtstreeks wetgevend werk verrichten, ook tégen de wil van de politici in. Met referenda kunnen burgers bovendien zélf dossiers en wetsvoorstellen op de politieke agenda plaatsen.
 

PISTE 2. Samenstelling van het parlement door gelote burgers

In Frankrijk vind je een website met als titel: “Het behoort niet tot de mensen aan de macht om de grenzen van hun eigen bevoegdheden te bepalen. Wij willen een democratische, dus gelote, grondwetgevende vergadering.”

Democratie.Nu ambieert een grondige politieke hervorming, waarbij het voorbereidende wetgevende werk door gelote burgers wordt verricht en niet langer door een parlement van beroepspolitici. Daarna kan een wetsvoorstel aan het volk worden voorgelegd middels een referendum.

PISTE 3. De rechtstreekse verkiezing van de uitvoerende macht (= burgermeester, ministers, regering)

Enkel en alleen wanneer de kiezers zélf over de samenstelling van de regering kunnen beslissen, wordt de particratie ontmanteld.

Dit zijn ambitieuze doelstellingen. Zijn ze realistisch?

Wij gaan progressief te werk. Voor de invoering van het BROV voorzien we tussenstappen.

Stap 1: het opwaarderen van het petitierecht. Democratie.Nu richtte voor de burger de website petitie.be op.

Stap 2: De volgende logische stap bestaat uit het vertrouwd maken van het grote publiek met een ander direct-democratisch instrument, namelijk de gewestelijke volksraadpleging. Democratie.Nu’s meest recente project richt zich op de Gewestelijke Volksraadpleging.

Democratie.Nu diende recentelijk zélf een burgervriendelijk uitvoeringsdecreet in bij het Vlaamse parlement. Omdat Democratie.Nu’s voorstel werd afgewezen, wil de burgerbeweging verder druk uitoefenen via een petitie. Teken de petitie Vlaamse Referenda, Nu!

Stap 3: Het Bindende Referendum Op Volksinitiatief (BROV) afdwingen. Dit is mogelijk, mits een eenvoudige aanpassing (Art. 33) van de grondwet.  Democratie.Nu streeft hiernaar binnen een termijn van vijf à tien jaar.

Welke acties voert u?

Democratie.Nu stelt concrete aanbevelingen voor bestuurlijke vernieuwing voor.

Democratie.Nu gaat geregeld in gesprek met politici. Onlangs nog formuleerde Democratie.Nu een omstandige kritiek op de conceptnota ‘Burgerparticipatie’ van Vlaams parlementslid uit de bestuursmeerderheid Willem-Frederik Schiltz (Open VLD).

Op 28 oktober 2016 lanceerde de Vlaamse overheid haar Groenboek Bestuur. Met dit Groenboek doet ze 30 voorstellen over hoe een vernieuwende overheid er in de toekomst zou kunnen uitzien en waar deze prioritair moet op inzetten. Hiervoor werden er ook een aantal commissies opgericht.

Hoewel de overheid elke burger, organisatie, vereniging en medewerker de kans wil bieden om actief mee na te denken over een vernieuwende Vlaamse overheid, bleek Democratie.Nu niet gewenst op één van de commissiehoorzittingen.

Richt u zich ook tot de gewone burger?

Democratie.Nu informeert en sensibiliseert het grote publiek via workshops, minicongressen en voordrachten. Onze vereniging is Nederladstalig, en dus hoofdzakelijk actief in Vlaanderen.

Het standaardwerk “Directe democratie” van Democratie.Nu is vertaald in negen andere talen.

Democratie.Nu houdt wekelijks (op dinsdagavond om 20.30h – 21.30h) een teleconferentie waar toekomstige (vervolg)acties worden besproken. Alle suggesties en vruchtbare pistes zijn hierbij welkom. Denkt u graag mee? Een pc en een stabiele internetverbinding volstaan om deel te nemen.

Waar komen uw middelen vandaan?

Democratie.Nu is een onafhankelijke en niet-gesubsidieerde vereniging met als ultieme taak het invoeren van de democratie in Vlaanderen en in België.

Democratie.Nu moet dringend professionaliseren en dat kan niet zonder helpende handjes of de nodige financiële injecties. Uw financiële steun is onontbeerlijk. Een gift voor Democratie.Nu is een cadeau voor uzelf, uw kinderen en uw medemens.

Brussel, 1 juli 2017.

Geplaatst op 14/04/2017 in Doelmatig overheidsbeheer, geen categorie, Non classé @nl, Non classé @nl.

In vijf jaar tijd heeft de federale regering het budget ontwikkelingssamenwerking, dat in % van het bni wordt uitgedrukt, met een derde verminderd. Daarnaast bevoorrecht ze de officiële hulp terwijl het algemeen bekend is dat een belangrijk deel van die hulp van de doelstelling wordt afgeleid. De heer Daniel Turiel, gedelegeerd bestuurder bij de ngo ACTEC, toont de uitmuntende resultaten van de beroepsopleiding en het microkrediet.
&nbsp

Mijnheer Turiel, wat betekent ontwikkeling voor u concreet?

Het begrip ontwikkeling omvat veel facetten van het leven van mensen en volkeren. Het concept ontwikkeling heeft immers zelf in de loop van de geschiedenis een hele evolutie gekend. Tijdens de Verlichting werd ontwikkeling als een vooruitgang gezien die lineair en onomkeerbaar bleek. De verschillende oorlogen en economische crisissen hebben de beperkingen van de begrippen vooruitgang en ontwikkeling betoond. De beperkingen worden des te duidelijker in een multiculturele context waarin het westerse model niet noodzakelijkerwijs wordt aanvaard.

Volgens onze opvatting komt ontwikkeling de persoon en de waardigheid van iedere persoon ten goede in zowel de noordelijke als de zuidelijke landen. Een land is ‘ontwikkelder’ wanneer het iedere burger de mogelijkheid biedt om zijn talenten te ontwikkelen; voor zijn zelfontplooiing en ten dienste van de samenleving. Mensen kunnen hun capaciteiten ontplooien in een ‘ontwikkelde’ omgeving: opvoedingssysteem, gezondheid, arbeidskansen, uitoefening van burgerlijke vrijheden, rechtszekerheid enz.

Opvoeding is een essentieel onderdeel dat net toelaat om ieders talenten te ontwikkelen en om maatschappelijke welvaart voor iedereen te garanderen vanuit een sociaal, economisch en cultureel standpunt. Als we de verschillende landen in de wereld bekijken, stellen we moeiteloos vast dat er een bijna perfecte correlatie bestaat tussen het opleidingsniveau en de ontwikkelingsgraad van het land. De gevolgtrekking is duidelijk: de grootste rijkdom van de naties ligt bij opleiding en de talenten van hun inwoners.

Wat is de missie van ACTEC?

Onze slogan luidt: “Een beroep voor iedereen”. ACTEC helpt armen in de zuidelijke landen om zich vanuit een beroep te ontwikkelen. ACTEC biedt bijstand die zich op de persoon richt, die met andere woorden de capaciteiten van iedere persoon beklemtoont zodat hij zich vrij een weg  door het leven kan banen. Daartoe zien we opvoeding en beroepsopleiding als twee pijlers van die vrijheid die de mensen de mogelijkheid bieden om zich als verantwoordelijke personen te ontplooien.

Hoe zet u uw doelstelling voort?

Onze activiteit bestaat erin opleidingscentra in het leven te roepen die de talenten van arme personen in de zuidelijke landen ontwikkelen opdat zijzelf het kopstuk van hun eigen ontwikkeling worden alsook de spilfiguur van de vooruitgang in hun land.

Als ngo voor ontwikkelingssamenwerking organiseert ACTEC acties in ontwikkelingslanden die ze met giften van particulieren en openbare subsidies financiert. Wij bouwen centra voor de technische vorming van jongeren en volwassenen, stellen ondersteuningsprogramma’s  voor micro-ondernemers op (microkredieten en aangepaste managementcursussen) en richten gespecialiseerde centra op zoals hotelvakscholen, verplegersscholen enz.

Om het voortbestaan van onze projecten te verzekeren, bestaat onze belangrijkste taak erin goede partners in het Zuiden te vinden. Ik leg er zelfs de klemtoon op dat we partners in het Zuiden zoeken die uitmuntend zijn. Kwalitatieve en duurzame projecten in de zuidelijke landen realiseren is immers vaak een zware taak door de inherente moeilijkheden van de situatie:  in gebreke blijvende staten, een gebrek aan lokale capaciteiten, het ontbreken van infrastructuurvoorzieningen, corruptie van de administratieve en beleidsverantwoordelijken, chronische instabiliteit vanuit politiek, maatschappelijk en economisch standpunt …

De personen die onze partnerinstellingen leiden, combineren drie kwaliteiten die niet vaak samen voorkomen: een enorm idealisme, weergaloze talenten en een grote beroepsbekwaamheid.

Hoe kiest u het doelpubliek van uw project?

We kiezen personen die aan die activiteiten deelnemen in nauwe samenwerking met onze lokale partners. Onze collega’s in het Zuiden zijn leiders in hun land, ze zijn echte sociale ondernemers. Doordat ze het terrein en de behoeften van de bevolking perfect kennen, identificeren ze de te ondernemen prioritaire acties opdat er een beroepsopleiding wordt aangeboden die aan de lokale context is aangepast. Dankzij ons partnerschap op basis van idealisme, doeltreffendheid en professionalisme hebben onze projecten sinds 30 jaar meer dan 1.100.000 personen rechtstreeks geholpen.

Hun expertise geeft ons de kans om de economische mogelijkheden van de regio en de vraag naar arbeidskrachten van potentiële werkgevers goed te onderzoeken en de reële kansen op een vormingsperiode voor de begunstigden te analyseren. We bevoorrechten acties voor drie specifieke groepen:

• Jongeren: Ontwikkelingslanden hebben een zeer jonge bevolking die onvoldoende toegang tot een technische opleiding heeft. Ze vertegenwoordigen de toekomst van hun gemeenschappen.
• Vrouwen: De discriminatie en ongelijkheid die vrouwen ondergaan zijn talrijk in de arme landen. Ze worden op verschillende vlakken uitgebuit, hebben vaak geen toegang tot onderwijs, worden weinig of niet bezoldigd en moeten al te vaak de opvoeding van de kinderen alleen op zich nemen. Een bevredigend beroep is voor hen een krachtig middel voor zelfontplooiing en maatschappelijke emancipatie.
• Micro-ondernemers.

Wat is uw ervaring met micro-ondernemers?

Ze stemmen overeen met wat we hier zelfstandigen en zaakvoerders noemen. Hun persoonlijk initiatief stelt hen in staat hun eigen tewerkstelling en die voor behoeftigen te ontwikkelen. Ze vormen de structuur van de informele economie waarmee een belangrijk deel van de arme bevolking wordt onderhouden. ACTEC wil de creatieve krachten van die micro-ondernemers de vrije loop laten zodat zij het statuut van ‘bijgestane persoon’ kunnen verruilen voor dat van ‘promotor van de ontwikkeling van de ander’: hun familie, werknemers, klanten.

Onze programma’s leveren uiterst interessante resultaten op: meer inkomsten, betere kwaliteit van de productieactiviteiten, jobcreatie in marginale wijken, succesverhalen onder kansarme bevolkingsgroepen enz. De micro-ondernemers die aan onze opleidingsprogramma’s deelnemen, zien hun verkoop met 50 % toenemen. Het terugbetalingspercentage van onze microkredieten ligt hoger dan 96 %.

Wat denkt u over de evolutie van de ontwikkelingssamenwerking van de voorbije jaren?

Dat is een zeer breed gebied met zeer contrastrijke situaties. In Europa domineert de overheid. Ze hanteert drie financieringskanalen: multilaterale organisaties (VN, Wereldbank, Europese Commissie), openbare ontwikkelingsagentschappen (in België, de BTC – Belgische Technische Coöperatie) die bilaterale projecten uitwerken en tot slot de niet-gouvernementele actoren (ngo’s en universiteiten).
Sedert een tiental jaren zijn de overheden geneigd om acties te bevoorrechten die met de regeringen van de begunstigde landen zijn ondernomen. Dat betekent een groeiende inefficiëntie van de samenwerking omdat de overheden van die landen grotendeels disfunctioneel en ondoeltreffend zijn. Daarnaast verduisteren ze vaak de fondsen die op het bestrijden van de armoede zijn gericht.

En in België?

Ondanks de goede bedoelingen is de regering er niet in geslaagd om het solidariteitsgevoel van de grote meerderheid van de Belgen in te lossen. Op het moment dat de regering de verbintenis aangaat om 0,7 % van het bni (bruto nationaal inkomen) voor ontwikkelingssamenwerking beschikbaar te stellen, neemt ze maatregelen die ons van die doelstelling afwenden. Daarnaast is het land dat de meeste subsidies krijgt uit het budget ontwikkelingssamenwerking … België zelf! In strijd met het advies van de sector telt de regering immers in de samenwerking met het Zuiden de uitgaven mee die in België voor de zorg van de migranten in ons land worden gedaan. Het is heel nobel om vluchtelingen te verwelkomen, maar experten zijn eensgezind over de noodzakelijkheid om ontwikkelingssamenwerking en de opvang van vluchtelingen budgetair gescheiden te houden. Wetende dat onze levensstandaard 100 keer beter is dan die van de Congolezen en van veel Afrikanen, is dat een teleurstellende ontwikkeling.

Waartoe spoort u dan aan?

Het is veel efficiënter om het welslagen van projecten te bevorderen die van het plaatselijke maatschappelijk middenveld uitgaan. Dat maatschappelijk middenveld (verenigingen, universiteiten, ngo’s, religieuze organisaties enz.) biedt betere garanties dat de hulp de werkelijke doelgroepen van onze gezamenlijke inspanning bereikt. Door die strategie wordt het maatschappelijk middenveld in die landen ook bevorderd waardoor die samenlevingen rijker worden en een betere invloed op de vaak disfunctionele en corrupte overheden kunnen uitoefenen. We moeten de hulp aan de betrokken Staten niet opgeven, maar we moeten wel de beperking van die benadering inzien en dus de samenwerking met het maatschappelijk middenveld voortrekken.

14 april 2017

Geplaatst op in Doelmatig overheidsbeheer, geen categorie, Non classé @nl, Non classé @nl.

Een van de grootste taken van onze opvoeders en dus van de hele maatschappij is om jonge mensen tot verantwoordelijke burgers op te leiden die zich voor het algemeen belang inzetten. De school kan die ambitie niet alleen realiseren. Immigratie, radicalisering, populisme en de opkomst van het extremistische gedachtegoed moeten ons er doen aan herinneren dat er een tekort aan burgerschapsvorming is.  We beginnen met een stand van zaken in Europa en in de Belgische gemeenschappen. We duiden het soort maatregelen aan dat men van de overheid verwacht.

Wat verstaat men onder burgerschapsvorming?

Burgerschapsvorming kan worden begrepen als een leerproces voor effectieve deelname aan democratische processen op alle niveaus van de samenleving. Ze bereidt personen op een efficiënte burgerparticipatie voor en is met de rechten en plichten van de burgers verbonden. Burgerschapsvorming heeft als basisprincipes en -waarden transparantie, deelname, reactiviteit, verantwoordelijkheid en rechtvaardigheid.

Voorwaarden voor burgerschapsvorming

Burgerschapsvorming houdt dus een theoretisch leerproces in, alsook praktijkervaring en de verwerving van sociale vaardigheden. Die opvoeding beperkt zich niet tot de school, noch tot de jeugd. De rol van de ouders is cruciaal, met name op het gebied van motivatie. Media, films, boeken, maar ook alle andere bronnen van ideeën zoals denktanks, intergenerationele dialogen en informele ideeënuitwisselingen vormen ons.

In het onderwijs moet er gekozen worden tussen de oprichting van een apart vak of een diffusere aanpak. We spreken daarbij over inschaling omdat de theoretische kennis in verschillende andere vakken kan worden geïntegreerd. We spreken daarbij ook over interdisciplinair of transversaal leren, in het bijzonder voor de sociale vaardigheden die op een coherente manier in alle vakken aan bod komen.

De situatie in Europa

In april 2016 heeft de Raad van Europa een nieuw document goedgekeurd waarin de vaardigheden voor democratisch burgerschap en interculturele dialoog staan beschreven. Met die vaardigheden (waarden, houding, vaardigheden, kennis en kritische blik) zijn mensen in staat om zich als actieve burger in democratische en diverse samenlevingen in te zetten en hun slaagkansen in hun actieve leven te verhogen.

Aanbevelingen komen voortdurend terug op de mogelijkheid voor leerlingen om aan de besluitvorming op school deel te nemen; benoemen de open klassfeer, de versterking van de bekwaamheden van de lesgevers en de samenwerking tussen de verschillende, betrokken partners.

Alle Europese landen zijn het er over eens dat burgerschapsvorming op de een of de andere manier deel van het formele leerprogramma moet uitmaken. Nochtans verschillen de voorwaarden tussen de landen beduidend zonder dat van een dominante aanpak sprake is. Burgerschapsvorming kan als een apart vak worden onderwezen (vaak verplicht) of kan in de gebruikelijke vakken worden geïntegreerd (zoals geschiedenis, cultuurwetenschappen, aardrijkskunde, godsdienst of filosofie) en/of kan als een interdisciplinair thema worden opgevat.

In 2005 heeft de Europese Commissie via Eurydice een verregaand onderzoek geleid over de keuzen van de lidstaten. In het lager onderwijs in de meeste landen wordt burgerschapsvorming in andere vakken geïntegreerd of als een interdisciplinair thema behandeld. In het secundair onderwijs daarentegen (in sommige jaren tenminste) had bijna de helft van de Europese landen daarvoor een apart vak opgericht.

Zweden, een van de meest geavanceerde landen, legt een programma van 855 lessen op die over de 9 jaar van het lager onderwijs en het lager secundair onderwijs zijn verspreid. Burgerschapsvorming is er een volwaardig vak en een interdisciplinaire doelstelling.

Lesgevers mogen ngo’s uitnodigen om specifieke conferenties of workshops te geven, maar ze krijgen zelden een budget om hun gastsprekers te vergoeden.

Verschillende landen hebben vormingscentra opgericht zoals Prodemos in Den Haag en Parlamentarium en BelVue in Brussel, om er maar een paar te noemen.

In 2015, heeft het Europees Economisch en Sociaal Comité het “Europees paspoort voor actief burgerschap” gepubliceerd. Het Comité biedt er snelgidsen, informatiebladen en brochures over alle aspecten van de moderne Europese democratie. Er is een scala aan middelen om burgerparticipatie in het democratische proces te promoten, en een uitgebreide handleiding over het Europees burgerinitiatief (ECI).

De situatie in België

In België hebben de drie gemeenschappen een verschillende koers gekozen. In het algemeen kunnen we toch vaststellen dat directeurs en lesgevers van het lager onderwijs een zekere autonomie in het onderwijs hebben. In het geval van burgerschapsvorming heeft zelfs de Franse Gemeenschap een verplicht programma bewust vermeden.

In de Duitstalige Gemeenschap is maatschappijleer (Bürgerkunde) een interdisciplinair thema in lagere scholen en in de middelbare onderwijsprogramma’s is ze geïntegreerd.

De situatie in Vlaanderen

In Vlaamse scholen is maatschappijleer geen apart vak, maar is ze in de transversale doelstellingen geïntegreerd (“vakoverschrijdende ontwikkelingsdoelen en eindtermen”). In het secundair onderwijs zijn die doelstellingen in 7 contexten opgedeeld: lichamelijke gezondheid en veiligheid, mentale gezondheid, sociorelationele ontwikkeling, omgeving en duurzame ontwikkeling, politiek-juridische samenleving, socio-economische samenleving, socioculturele samenleving. De vijfde context (politieke-juridische aspect van een democratische samenleving) is in vier thema’s onderverdeeld: actief burgerschap, de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, de eigenschappen en de werking van een democratie en de Europese en internationale dimensie.

Verscheidene instellingen stellen materiaal samen voor burgerschapsvorming op school, zoals De Kracht Van Je Stem en Studio Globo.

Filosofische en religieuze vakken (2 lessen per week) spelen een belangrijke rol in de verwezenlijking van die horizontale doelstelling in verband met het burgerschap.  Scholen beslissen vrij over de implementatie ervan.

De noden inzake burgerschapsvorming maken deel uit van het debat over de hervorming van het onderwijs dat momenteel in het Vlaams Parlement loopt .

Burgerschapsvorming in de scholen van de Franse Gemeenschap

Sinds 2016 krijgen leerlingen van het lager onderwijs lessen filosofie en burgerschap aangeboden. Die lessen worden wettelijk georganiseerd door het “decreet van 22 oktober 2015 betreffende de organisatie van een cursus filosofie en burgerzin en een opvoeding tot filosofie en burgerzin”. Er was gepland om daarmee in 2017 in het secundair onderwijs te starten, maar de voorbereidingen zouden vertraging hebben opgelopen.

In de door de staat gefinancierde scholen hadden de leerlingen eerder de keuze tussen twee uur religie of zedenleer per week. Die levensbeschouwelijke lesuren zijn nu naar een uur per week verminderd. Het vrijgekomen uur wordt nu specifiek aan filosofie en maatschappijleer besteed.

Het ministerie definieert maatschappijleer als “een begrip van de kwesties betreffende het burgerschap en de ontwikkeling van het kritische denken”. Maatschappijleer wordt niet als een eenvoudige overdracht van regels en gedragingen beschouwd: ze is niet meer een klassieke cursus morele opvoeding. Het onderricht steunt op vier pijlers: kritisch denken, zelfkennis, rechtsgelijkheid en sociale en democratische participatie. In plaats van een formeel programma te verstrekken, beveelt het ministerie een aanzienlijke hoeveelheid boeken, dvd’s, didactisch materiaal en tijdschriften aan de lesgevers aan.

Onpartijdigheid

Maatschappijleer mag geen eenzijdige politieke tribune zijn. Over het algemeen is de inhoud onpartijdig. Tegelijkertijd ontwikkelen we het kritische denken beter door op reële gevallen te oefenen. Op school kan de leraar geëngageerde gasten uitnodigen om een workshop te leiden, maar daarbij zal hij tijdens de discussies de rol van onpartijdige moderator of van advocaat van de duivel moeten spelen.

We kunnen niet van de leraars verwachten dat ze persoonlijk onpartijdig zijn, als dat al bestaat. Wat er in het officieel onderwijs wel toe doet, is dat we leraars hebben die zich inspannen om zich in hun vak onpartijdig op te stellen. Die vaardigheid kan men leren. Een acteur die persoonlijk atheïst is, kan namelijk op bevredigende wijze de rol van geestelijke in een film spelen. Een rechter mag een politieke mening hebben en zelfs van een partij lid worden.

Naast onpartijdigheid worden er andere kwaliteiten van een lesgever burgerschap verwacht. Zo zal hij zijn passie voor burgerzin gemakkelijker aan zijn publiek kunnen meegeven als hij zelf een betrokken burger is.

De ouders zijn het beste geplaatst om op het evenwicht van het vak burgerschap toe te zien. Zij merken immers de resultaten van dat vak bij hun kinderen. De directie van de school kan dus beter zorgvuldig naar de ouders luisteren, met dien verstande dat de ontvangen adviezen voldoende representatief zijn voor het hele onderwijs en dat het niet om een individueel probleem gaat.

Aanbevelingen

Tijdens een symposium dat op 23 maart 2017 werd georganiseerd, heeft IDEA (Institute for Democracy and Electoral Assistance) een groot aantal spelers uit het veld uitgenodigd en heeft het geprobeerd om aanbevelingen omtrent maatschappijleer te doen. Die aanbevelingen worden onder de volgende thema’s gegroepeerd:

1. actieve deelname
2. maatregelen om de kwaliteit van de maatschappijleer in scholen te verbeteren
3. partnerschappen tussen scholen en de civiele samenleving
4. financiering
5. de boodschap aantrekkelijk brengen
6. kennisoverdracht.

Later komen we op die verschillende aspecten terug. Onthoud voorlopig dat burgerschapsvorming een krachtige factor is in de integratie en de sociale samenhang.

Brussel, 4 april 2017

Geplaatst op 16/09/2016 in Een betere werking van de democratie.

Door die nieuwe applicatie van WijBurgers kunnen burgergroeperingen gewicht geven aan hun eisen. De tool bij uitstek dus om uw vraag aan de politici te stellen! De digitale revolutie ten dienste van de dialoog tussen de burger en zijn vertegenwoordigers!

In een representatieve democratie heeft de burger minstens recht op transparantie over de politieke handelingen van de vertegenwoordigers. Daar de kiezer de macht aan volksvertegenwoordigers moet afstaan, is het logisch en wenselijk dat hij degenen aan wie hij zijn vertrouwen schenkt, goed kent.

Opdat de informatiebronnen, waarvan PoliticiansOnline.be onderdeel uitmaakt, volledige tevredenheid geven, is een samenwerking van de politici vereist. Zij moeten hun profiel invullen en hun politieke standpunten kenbaar maken. Sommige mandatarissen zeggen dat ze door vragen worden overspoeld. WijBurgers vergemakkelijkt de taak door de vragen te groeperen en als gesloten vragen te verwoorden zodat de antwoorden gemakkelijker kunnen worden geraadpleegd. Zo moet de politicus nog slechts eenmalig op dezelfde vraag antwoorden. Volgers zullen de mandataris niet meer moeten storen, want ze vinden het antwoord gratis in PoliticiansOnline.

Interesseer je je voor bijvoorbeeld de patrimoniumtaks, dan kan je het standpunt van de politici zo raadplegen:

Klik op de pagina politieke databank op ‘Geavanceerd zoeken’ > ‘Toon de stellingen’. Selecteer ‘Fiscaliteit’ in het menu ‘Kies een of meer thema’s’. Daar vind je de stelling ‘Successie- en registratierechten moeten worden vervangen door een jaarlijkse belasting gebaseerd op vermogensaangifte’. Selecteer die zin en klik op ‘Zoekopdracht uitvoeren’. Op 25 juli 2016 gaf het resultaat een lijst van 216 politici. (De gratis bezoeker ziet de eerste 20). Wil je het zoekresultaat verfijnen door op andere criteria te filteren, klik dan op ‘Nieuwe zoekopdracht’ > ‘Geavanceerd zoeken’ > ‘Toon de andere criteria’. Selecteer in het menu ‘Lid van een parlement’ bijvoorbeeld ‘Lid van om het even welk parlement’. Klik vervolgens bijvoorbeeld op ‘Toon de stellingen’ en vink onderaan deze antwoorden uit: ‘Spreekt zich niet uit’, ‘Eerder niet akkoord’, ‘Helemaal niet akkoord’.  Het resultaat toont een lijst van 23 afgevaardigden die zich voor de patrimoniumtaks uitspreken. Als je op de naam van de politicus klikt, kom je op zijn persoonlijk profiel terecht. Daar klik je op het tabblad ‘Standpunten van de politicus’ om al zijn antwoorden op de vragen van de PoliticiansOnline te bekijken. Je kan een thema selecteren.

Sinds eind 2015 kan iedereen vragen voorstellen om in de Politieke Databank toe te voegen. WijBurgers biedt een dienst ‘peiling van de politici’ aan die op haar website wordt beschreven.

Met de ‘campagnepagina’ wordt uw vraag omhoog geduwd. De promotor van de vraag maakt de pagina op de gebruikelijke wijze bekend (sociale netwerken, elektronische mailing, webpublicaties, aankondigingen in de pers). Daar krijgt de bezoeker de lijst van de politieke mandatarissen die niet hebben geantwoord. De bezoeker kan selecteren aan welke politici hij een herinnering wenst te sturen. De herinneringen worden in een enkele klik verzonden.

Met volgende koppeling vindt u een voorbeeld van campagne ivm de afschaffing van het provinciaal bestuursniveau.

Overeenkomstig haar statuten blijft WijBurgers neutraal en zet ze haar tool ter beschikking van alle betrokken burgers en instellingen. De campagnepagina duidt aan wie de initiatiefnemer van de campagne is. Laatstgenoemde moet niet noodzakelijkerwijze neutraal zijn. De aanwijzingen bij de vragen (die aan openbare mandatarissen worden gesteld) worden onder de verantwoordelijkheid van WijBurgers gepubliceerd en zijn neutraal.

Wilt u een campagne voeren, dan neemt u best contact met WijBurgers, info@wecitizens.be , om een bestek op te stellen.